بررسی و نقد مقاله «به سوی هرمنوتیک بین‌الالهیاتی؛ مطالعه موردی خوانش از داستان های [حضرت] یوسف»

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی و پژوهشگر همکار گروه مطالعات تطبیقی اسلام و ادیان، پژوهشکده بین‌المللی امام رضا (ع)، جامعة المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

2 دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب و مدیر گروه مطالعات تطبیقی اسلام و ادیان، پژوهشکده بین‌المللی امام رضا (ع)، جامعة المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

3 دانش‌آموخته دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه فردوسی و پژوهشگر همکار گروه مطالعات تطبیقی اسلام و ادیان، پژوهشکده بین‌المللی امام رضا (ع)، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

چکیده

شیرین شفایی در مقاله «به سوی هرمنوتیک بین­الالهیاتی؛ مطالعه موردی خوانش از داستان‌های یوسف» قصد دارد از طریق تفسیر بینامتنی قرآن و کتاب مقدس تأثیر دو مقوله الهیاتی وحی و نبوت بر داستان حضرت یوسفG در این دو کتاب و خوانش پیروان اسلام و یهود از آن را بررسی کند. به اعتقاد وی از آنجا که داستان یوسفG در کتاب مقدس تکوینی الهی_ بشری است در بازتاب جنبه­های انسانی داستان این پیامبر الهی قوی­تر بوده و چون داستان یوسفG در قرآن حاصل وحی مستقیم خداوند است، جنبه­های الهی قصه وی را بهتر بازتاب داده است. ازاین‌رو با کنار هم قرار دادن این دو متن مقدس می­توان هر دو جنبه الهی و بشری این ماجرا را بهتر درک کرد. از سوی دیگر در نگاه وی مسلمانان با تحمیل آموزه عصمت انبیاء بر متن قرآن کریم یوسفG را از جایگاه بشری خارج ساخته و او را همچون یک فرشته تصور کردند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-انتقادی به نقد آراء وی پرداخته و در نهایت مشخص شده که مهم­ترین آسیب­های پژوهش وی اطلاعات نادرست درباره کتاب مقدس، عدم نگاه کل­نگر به آیات قرآن و برداشت غیرصحیح از آموزه عصمت انبیاء می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The study and Criticism of the article “Toward inter-theological hermeneutics; a case study of the reading of Joseph’s stories

نویسندگان [English]

  • Sobhan Ranjbarzade 1
  • mohammad ghafoorinezhad 2
  • Morteza Peirojafari 3
1 PHD student of the Quranic and Hadith sciences, Ferdowsi University of Mashhad, and researcher at the International Research Institute of Imam Raza (AS).
2 Associate professor of University of Religions and Denominations, and Director of the Department of Comparative Islamic Studies and Religions, Imam Reza International Research Institute, Al-Mustafa International University, Khorasan.
3 PHD of teaching of Islamic teachings, Ferdowsi University of Mashhad, and researcher at the International Research Institute of Imam Raza (AS).
چکیده [English]

Shirin Shafaie in the article "Toward inter-theological hermeneutics; a case study of the reading of Joseph's stories" aims to examine through intertextual interpretation of the Qur'an and the Bible, the effect of two theological categories of revelation and prophecy on the story of Prophet Joseph (PBUH) in these two books and the reading of it by the followers of Islam and Jews. According to her belief, since the story of Joseph (PBUH) in the Bible is a divine-human output, it is stronger in reflecting the human aspects, and since the story of Yusuf (PBUH) in the Qur'an is the result of God's direct revelation, the divine aspects of the story are better reflected. Therefore, by putting these two holy texts together, both the divine and human aspects of this story can be better understood. On the other hand, in her view, by imposing the doctrine of the infallibility of the prophets on the text of the Holy Quran, Muslims have removed Yusuf (PBUH) from human status and imagined him as an angel. The present research has criticized her opinions with analytical-critical method and finally it has been determined that the most important defect of her research are incorrect information about the Bible, lack of a holistic view of the verses of the Qur'an and an incorrect understanding of the doctrine of the infallibility of the prophets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The story of Yusuf (PBUH)
  • intertextual exegesis
  • inter-theological hermeneutics
  • the Qur'an and the Bible
  • infallibility of the prophets

مراجع

  • قرآن کریم

    • ابن نوبخت، ابو اسحاق ابراهیم(۱۴۱۳)، الیاقوت فی علم الکلام، با تحقیق و مقدمه علی­اکبر ضیائی، قم: کتابخانه عمومی آیت الله العظمی مرعشی نجفی8.
    • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی(۱۴۰۸)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی.
    • آجیلیان مافوق، محمدمهدی(۱۳۹۶)، بررسی مبانی و قواعد تفسیر استقلالی قرآن کریم، رساله دکتری علوم قرآن وحدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد.
    • آزاد، علیرضا(۱۴۰۰)، «درس گفتارهای درس مباحث جدید دانش تفسیر»،https://MabahesNovinTafsiri .
    • اشرفی، عباس و فرزاد دهقانی(۱۳۹۶)، «شخصیت­پردازی در داستان یوسف؛ بررسی تطبیقی در قرآن و عهد قدیم»، پژوهش­های ادبی،قرآنی، دوره ۵، ش۳.
    • الهی ­راد، صفدر(1395)، آشنایی با هرمنوتیک، تهران: سمت.
    • بارتون، جان(۱۳۸۴)، کتاب مقدس عبرانی: شکل­گیری و ویژگی­ها، ترجمه حمید فرزین، در مجموعه مقالات،(دفتر اول: الهیات مسیحی)، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
    • براتی، حسین و عباس اسماعیلی­زاده(۱۳۹۸)، «چیستی متعلّق «همّت به و همّ بها» و معنای «سوء» و «فحشاء» در آیه ۲۴ سوره یوسف»، مشکو‌ٌة، دوره ۳۸، ش ۱۴۵، ص 52-42.
    • پیترز، اف. ئی(۱۳۸۴)، یهودیت، مسیحیت و اسلام، ترجمه حسین توفیقی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
    • حلی، حسن بن یوسف(۱۳۶۵)، الباب الحادی عشر، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
    • حسینی خامنه­ای، سید علی(۱۳۹۲)، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، قم: انتشارات مؤسسه ایمان جهادی.
    • سید مرتضی، علی بن حسین موسوی(۱۴۰۵)، رسائل الشریف المرتضی، تهران: دارالقرآن.
    • صادق­نیا، مهراب(۱۴۰۰)، قرآن و کتاب مقدس؛ مقایسه ساختار و محتوا، قم: مرکز نشر هاجر.
    • طباطبایی، محمدحسین(۱۳۹۰)، المیزان فی تفسیر القرآن، چ2، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
    • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چ3، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
    • قیومی، محمدباقر(۱۴۰۰)، «نشست علمی قصه­پردازی در قرآن و عهدین»، https://eitaa.com/rimmiu.
    • مصباح یزدی، محمدتقی(۱۳۷۵)، راهنماشناسی، تهران: امیر کبیر.
    • معرفت، محمدهادی(۱۳۸۵)، نقد شبهات قرآنی پیرامون قرآن کریم، قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.
    • مفید، محمد بن محمد نعمان(۱۳۷۲)، ‌أوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، قم: مؤسسه مطالعات اسلامی.
    • نامور مطلق، بهمن(۱۳۹۰)، درآمدی بر بینامتنیت: نظریه­ها و کاربردها، مجموعه نظریه­ها و نقدهای ادبی و هنری، ش۱، تهران: سخن.
    • یوسفیان، حسن و احمدحسین شریفی(۱۳۸۷)، پژوهشی در عصمت معصومانD، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    • Abdulrasheed, Ali(2009), Commentary on Surah Yusuf, available at: https://www.al-islam.org/sites/default/files/singles/633-Yusuf.pdf.
    • Shafaie, Shirin(2018), Toward inter-theological hermeneutics: a case study in reading between the Joseph stories, in Reading The Bible in Islamic Context, New York: Routledge.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار