نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاداسلامی واحد مشهد

2 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

3 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

4 استادیار گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

طرز تفکر یک مکتب دربارۀ جهان هستی(جهان‌بینی) زیرساخت آن مکتب به شمار می‌رود. جهان‌بینی توحیدی با پنج اصل توحید، عدل، نبوّت، امامت و معاد مبنای فکری شیعه را می‌سازد. اصل توحید که پایه و اساس تفکر توحیدی است در چهار بخش توحید در ذات، صفات، عبادت و نیز توحید‌ افعالی‌ قابل‌ طرح است که باور به این اعتقاد، آثارفراوانی در زندگی موحّدانه و نیز در سبک زندگی اجتماعی توحید محور دارد به طوری که طبق قاعده بسیط الحقیقه، همه اشیاء جلوه پروردگار هستند و درعین کثرت، وحدت را نشان می‌دهند و از منیّت بدور هستند. انسان خلیفۀ‌الله است و می‌‎تواند متخلّق به صفات فعل الهی از جمله عدل شود به طوری که عدالت را در شهرسازی به نمایش گذارد. باری‌تعالی، خالق این جهان، نظام احسن را به بشر می‌آموزد و انسان آنچه را که معرّف فعل و خلق الهی است در آثار و فعالیت‌های خود متجلی می‌نماید و در نهایت توحید نظری را در عمل پیاده و مردم را در زندگی اجتماعی به سوی خداپرستی و ارتباط با خداوند سوق می‌دهد. یافته‌های پژوهش که با رویکرد توصیفی‌ـ‌تحلیلی حاصل شد، نشان می‌دهد که توحید باوری بر روی کارکرد اشخاص از جمله شهرساز تأثیر دارد، به این معنی که جهان‌بینی شهرسازان و مدیران شهری می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های آنان بر مدل شهر تأثیر گذار باشد و طراحی شهر را به نحو صحیح مدیریت کند.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
 https://www.magiran.com/paper/1809764
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1327857

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The function of monotheism in city building

نویسندگان [English]

  • maryam vafadarnasrollahzade 1
  • Hossain Ahmari 2
  • Mustafa Raja’eepoor 3
  • Hadi Sarvari 4

1 PH D student of jurisprudence and the bases of law, Islamic Azad University, Mashhad

2 Associate professor at faculty of jurisprudence and the bases of law, Islamic Azad University, Mashhad

3 Assistant Professor at faculty of jurisprudence and the bases of law, Islamic Azad University, Mashhad

4 Assistant Professor at faculty of urbanization, Islamic Azad University, Mashhad

چکیده [English]

The way of thinking of a school about the universe (ideology) is the basis of that school. The monotheist ideology with its five principles: monotheism, justice, prophecy, Imamat and resurrection make the basis of Shi’a thought. The principle of monotheism can be propounded in four fields of monotheism in self, attributes, worship and actions believing in which has many results in the monotheistic life and the social monotheistic life style so that according to the rule of “simple fact” all the things are displays of Allah and while diversity show unity and are away from selfness. Mankind is the representative of Allah and can be qualified by His attributes like just so that show justice in city building. Allah who is the creator of the universe learn mankind the best system and mankind shows in his works and actions what is representing the acts and attributes of Allah, and finally applies the ideological monotheism in action and directs the people in their social life to worship of Allah and relation with Him. The findings of this research which are achieved by a descriptive-analytic method show that monotheism affects the function of the individuals like city builders, i.e. the ideology of the city builders and the city administrators can affect their decisions about the model of the city so that they manage the design of the city correctly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ideological monotheism
  • functional monotheism
  • functions of monotheism
  • unity
  • Islamic city building
قرآن­کریم
نهج­البلاغه
-         آمدی، محمد بن تمیم(1381)، غررالحکم، ج2، م‍ش‍ه‍د: مؤوس‍س‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌‌ـ‌‌پ‍ژوه‍ش‍ی‌ ال‍ج‍واد: ض‍ری‍ح‌ آف‍ت‍اب.
-         ابن بابویه‌قمی، ابوجعفر محمد‌بن‌علی(1389)، الامالی، قم: نسیم کوثر‏‫.
-         ــــــــــــــــــــــــــــــ(1389ق)، التوحید، چاپ اول، قم: موسسۀ النشر الاسلامی.
-         ابن­منظور، ابوالفضل (1414ق)، لسان العرب، چ3، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر.
-         الاحسائی، محمدبن‌علی(1361)، عوالی الئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیۀ، قم: سیدالشهدا}.
-         اخوّت، هانیه و دیگران(1389)، معماری و شهرسازی سنتی در کشورهای اسلامی، تهران: هله.
-         بورکهاردت، تیتوس(1370)، ارزش‌های جاویدان هنر اسلامی، مترجم: سیدمحمد آوینی، مجموعه مقالات جاودانگی و هنر تهران: برگ.
-         توسلی، غلامعباس(1371)، نظریه‌های جامعه شناسی، چ3، تهران: سـمت.
-         جوادی آملی، عبدلله(1388)، جامعه در قرآن، تنظیم و ویرایش مصطفی خلیلی، چ2، قم: مرکز نشراسراء.
-         ــــــــــــــــ(1387)، توحید در قرآن، چ4، قم: مرکز نشر اسراء.
-         حمیدی، غلام‌رسول(1390)، «توحید افعالی از نگاه ملاصدرا»، مجله کوثر معارف، ش18، ص24.
-         راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1389)، مفردات الفاظ القرآن ، قم: دفتر نشر نوید اسلام‏‫.
-         سبحانی ،جعفر(بی‌تا)، الاسماء الثلاثه الاله، الرب العباده، قم: موسسه امام صادق}.
-         ــــــــــــــ(1428ق)، محاضرات فى الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، ج 48، قم: موسسه امام صادق}.
-         ستاری ساربانقلی، حسن(1390)، «اصول مدیریت شهری و شهرسازی رسول‌اکرم, در مدینۀ النبی,»، معرفت، ش171.
-         سعیدی‌مهر، محمد(1377)، کلام اسلامی(خداشناسی )ج1، قم: موسسه فرهنگی طه.
-         سیدان، سید جعفر(1380)، «توحید»، مجله قبسات، ش19.
-         صدرالدین شیرازى، محمد ابراهیم(1425ق)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار ال‍ع‍ق‍ل‍ی‍ه‌ الارب‍ع‍ه‌، ج6، قم: طلیعه نور.
-         ـــــــــــــــــــــــــــ(1380)، المبدأ و المعاد، محمد ذبیحی، دانشگاه قم/ انتشارات اشراق.
-         صرافی و دیگران(1379)، «مفهوم، مبانی و چالش‌های شهرسازی»،فصلنامه مدیریت شهری، س1، ش2، ص: 81.
-         طباطبایی، سید محمدحسین(1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج17، محمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین.
-          طهرانی، سید محمد حسین حسینی(1426ق)، الله شناسی، ج1، تهران: موسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام.
-         قدردان قراملکی، محمدحسن(1388)، پاسخ به شبهات کلامی(خداشناسی)، چ2، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-         ــــــــــــــــــــــــــ(1386) اصطیاد معارف عقلی از نصوص دینی(خدا در حکمت و شریعت)، چ1، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-         ــــــــــــــــــــــــ(1382)، «کارکرد دین در‌ انسان‌ و جامعه»، مجله قـبسات، ش 28.
-         قربانی، رحیم و همکاران(1393)، معماری اسلامی و شهرسازی مطلوب اسلامی(درآمدی بر فقه تمدنی و مسکن مطلوب اسلامی)،تهران: شبکه اندیشه.
-         مجلسی، محمدباقر(1404ق)، بحار‌ الأنوار الجامعۀ لدرر الاخبار الائمۀ الاطهار]، ج3، بیروت: موسسۀ الوفاء.
-         مصباح یزدی(1377)، آموزش عقاید، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی/ شرکت چاپ و نشر بین الملل.
-         مطهری، مرتضی(1384)، مجموعه آثار، مقدمه­ای بر جهان­بینی اسلامی، ج2، چ12، قم: صدرا.
-         مکارم شیرازى، ناصر( 1383)، آیات الولایۀ فی القرآن، چ3، قم: مدرسه الامام علی ابن ابیطالب}.
-         ــــــــــــــــــــ(1392)پیام قرآن(تفسیر نمونه موضوعی )، ج3، چ7، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-         نقی زاده، محمد(1385)، معماری و شهرسازی اسلامی؛ مبانی نظری، اصفهان: انتشارات‌ راهیان.
-         ـــــــــــ(1378)، شهر و معماری‌ اسلامی؛ تجلّیات‌ وعینیّات، اصفهان: انتشارات‌ مانی.
-         ـــــــــــ(1389)، شهرآرمانی یا فضای حیات طیبه؛ بایسته‌های تحقق شهر اسلامی بر مبنای نصوص دینی، تهران: مؤسسه نشر شهر.
-         ـــــــــــ(1389)، تفکر توحیدی و سازمان فضایی شهر در تمدن اسلامی، مجله کتاب ماه هنر، ش144.