نقد و بررسی دیدگاه‌های مختلف در رابطه با وحیانی بودن الفاظ قرآن‌کریم

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

یکی از پرسش‌های مطرح شده دربارة متن قرآن این است که آیا الفاظ قرآن مانند محتوا و معنای آن، وحی الهی است یا اینکه محتوا از سوی خداوند به صورت وحی بر پیامبر اکرم, فرود آمده و حضرت خود، آن محتوا را در قالب الفاظ درآورده است. دو دیدگاه اصلی در این مورد وجود دارد؛ دیدگاه اول، اعتقاد به وحیانی بودن الفاظ قرآن است که دیدگاه عموم مسلمانان شمرده می‌شود و دیدگاه دوم، بشری بودن الفاظ قرآن است. بر اساس دیدگاه دوم، الفاظ قرآن گفتار نبوی و تنها محتوای آن، وحی الهی است. این قول با صریح کتاب، سنت و اجماع در تعارض است. در این مقاله ابتدا مفهوم وحی تعریف شده و سپس اقوال مختلف پیرامون مسئله بیان و به نقد و بررسی آنها پرداخته شده است. در پایان دیدگاه صحیح به مراه ادله آن بیان و در نهایت چنین استنتاج شده است که قرآن کلام خدا است نه گفتار پیامبر, زیرا استناد سخنی به گوینده، وقتی صادق است که خود او معانی را در قالب الفاظ ریخته باشد و به آن نظم داده باشد. اگر پیامبر, خود الفاظ قرآنی را انشاء کرده و به معانی لباس لفظ پوشانده باشد، دیگر قرآن کلام الله نخواهد بود و با توجه به اطلاق «کلام الله» بر قرآن موجود و مفهوم «کلام» که در آن لفظ داشتن لحاظ شده است، روشن می‌شود که الفاظ قرآن کریم الهی هستند و تمامی الفاظ آن قابلیت استناد و اسناد به ذات باری‌تعالی را دارد.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
 https://www.magiran.com/paper/1603883
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1151376

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criticism and Analysis of Various Views Regarding the Revelation of the Words and Text of the Quran

نویسنده [English]

  • mohammad sheibani
Faculty member of Mustafa International University
چکیده [English]

One of the questions which has been raised regarding the text of the Quran is that whether the words of the Quran just like its content and meaning is divine revelation or the content was sent by God in form of revelation to the Prophet (s.a.w) and the Prophet, himself, made the content in forms of the words. There are two major views in this matter: First thinks that the words and the text of the Quran are part of revelation which is the viewpoint accepted by the majority and second thinks the words are humanitarian words. Based on the second view, the words of the Quran are the words of the Prophet and only the content of the Quran is divine revelation. This view confronts the Quran[1], tradition and Ijma’. In this article first the meaning of revelation has been defined and then different views related to it has been explained, analyzed and criticized. The right view along with its reasoning has been mentioned at the end and the conclusion is that the Quran is the word of God and not the word of the Prophet. Because we can truly relate a word to the speaker only when he, himself, has used the meaning with words and had made his intentions to words. If the Prophet, himself, has made the words of the Quran and put the meanings in terms of the words, then the Quran will not be the word of Allah and by concentrating on absoluteness of the term “Kalam-o-Allah” (words of God) which applies on the Quran and the concept of “Kalam” (words) in which having a word has been mentioned earlier, it will become clear that the words of the Quran are divine and all of its words have the capacity of being related to the Essence of the Sublime and Exalted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revelation
  • Miracle
  • Words of Quran
  • Revelatory
  • Un-Revelatory
-         قرآن کریم
-         ابن منظور، محمدبن مکرم(1405ق)، لسان العرب، قم: ادب الحوزه.
-         حسینی، موسی(1379)، «وحیانی بودن الفاظ قرآن»، مشهد: دفتر تبلیغات اسلامی، ش22-21.
-         حلبی، علی اصغر(1374)،  تاریخ نهضت‌های دینی- اسلامی معاصر، تهرانی: بهبهانی.
-         خرمشاهی، بهاءالدین(1364)،  تفسیر و تفاسیر جدید، تهران: کیهان.
-         راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1385)، المفردات فی غریب القرآن، ارومیه.
-         زرکشی، بدرالدین محمدبن‌عبدالله(1427ق)، البرهان فی علوم القرآن، قاهره: دارالحدیث.
-         زرقانی، محمد عبدالعظیم(بی‌تا)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
-         سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمان(1380)، الاتقان فی علوم القرآن، فخر دین.
-         صادقی، هادی(1382)، کلام جدید، قم: کتاب طه و نشر معارف.
-         طباطبایی، محمد حسین(1361)، قرآن در اسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-         ـــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
-         مصباح یزدی، محمد تقی(1384)، قرآن شناسی ، ج1، قم: مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
-         معرفت، محمد هادی(1368)، التمهید فی علوم القرآن، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه.
-         موسوی بجنوردی، محمدکاظم بن حسن(1370)، دائرة المعارف بزرگ اسلامی،ج4، چ1، تهران.
-         مجتهد شبستری، محمد(1375)،  هرمنوتیک کتاب و سنت، تهران: طرح نو.
-         میرمحمد زرندی، سید ابوالفضل(1369)،  تاریخ و علوم قرآن، چ2،  قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-         مصباح یزدی، محمد تقی(1367)، راهنما شناسی، چ1،  قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه.
-         مطهری، مرتضی(1376)، مجموعه آثار، چ2، تهران: انتشارات صدرا.
-         مایکل پترسون و دیگران(1379)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمة احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
-         مصطفوی، حسن(1371)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-         ناصحیان، علی اصغر(1389)، علوم قرآنی در مکتب اهل بیت]، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
-         نصر حامد ابوزید(2000م)، مفهوم النص، دراسة فی علوم القرآن، چ5، بیروت: المرکز الثقافی العربی.