نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمود صیدی ¹
• فردین جمشیدی مهر ²

¹ دانشیار دانشگاه شاهد

² استادیار گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی و علوم ورزشی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس،ایران

چکیده

شیخ احمد احسائی با نگاهی هستی شناسانه، ریشه ی اختیار را وجود و ماهیت می داند. او که قائل به اصالت اصلین (وجود و ماهیت) است، معتقد است وجود اقتضای نیک رفتاری و ماهیت مقتضی بدرفتاری است و تردید میان نیک و بد و انتخاب یکی از آن دو، چیزی جز اختیار نیست. از طرف دیگر او وجود را فعل بالذات حق تعالی می داند و ماهیت را بالعرض به خداوند نسبت می دهد بنابراین، اسناد بدی ها و شرور به خداوند، اگر چه صحیح است، اما بالذات نیست. احسائی مسئله ی امرٌ بین الامرین را هم با قوام وجودی انسان و افعال او به خداوند و در عین حال قدرت بر انجام یا ترک آن از جانب انسان توجیه می کند. در این مقاله، که در جمع آوری مطالب به شیوه ی اسنادی و در پردازش به شیوه ی تحلیلی و منطقی نگاشته شده است، ابتدا به نقد دیدگاه هستی شناسانه ی وی و سپس در فروعات بحث به مسائل جزئی تر پرداخته می شود.

کلیدواژه‌ها

• احسائی
• وجود
• ماهیت
• جبر
• اختیار

موضوعات

• کلام اسلامی

عنوان مقاله [English]

Criticism of Sheikh Ahmad Al-Ehsa'i's ontological view on predestination and freedom

نویسندگان [English]

• mahmood seidi ¹
• ّFardin Jamshidi Mehr ²

¹ shahed university

² Assistant Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities and Sport Sciences, Gonbad-Kavoos University, Gonbad-Kavoos, Iran

چکیده [English]

Sheikh Ahmad Al-Ehsa'i, from an ontological perspective, considers the root of freedom to be existence and essence. He, who believes in the originality of the two (existence and essence), believes that existence requires good behavior and essence requires bad behavior, and that doubt between good and evil and choosing one of the two is nothing but free will. On the other hand, he considers existence to be an act of the Supreme Being essentially and attributes nature to God By intermediary. Therefore, attributing evil and wickedness to God, although correct, is not intrinsic. Al-Ehsa'i also justifies the issue of the matter between the two matters (Al-amr bein Al-amrein) by the existential consistency of man and his actions towards God, and at the same time, the power on the part of man to do or abandon them. In this article, which is written in a documentary method in its collection of material and in an analytical and logical method in its processing, it first criticizes his ontological perspective and then addresses more detailed issues in the sub-sections of the discussion.

کلیدواژه‌ها [English]

• Al-Ehsa'i
• existence
• nature
• determinism
• free will