Analytical Study of the Role of Idrākāt Iʿtibārī (Fictitious Perceptions) in the Process of Action from the Perspective of ʿAllāmah Ṭabāṭabāʾī

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Theology, Higher Education Complex of Wisdom and Religious Studies, Al-Mustafa International University, Qom, Iran.

2 High-Level Islamic Seminarian School, Imam Muhammad Baqir Jurisprudence Islamic Seminary School, Qom, Iran(Corresponding Author).

3 Institute of jurisprudence and Islamic sciences. Qom, Iran.

Abstract

Prominent Muslim philosophers represent the appearance of voluntary human action as a multi-stage process, with each stage referred to as a “origin” (mabdaʾ or origination). These stages, in summary, are: the mabdaʾ ʿilmī (cognitive origin), the mabdaʾ shawqī (desiring origin), and the mabdaʾ ʿamalī (practical origin). ʿAllāmah Ṭabāṭabāʾī argues that the appearance of voluntary action does not necessarily occur solely through these origins. Rather, a specific type of perception and acknowledgment is required to make the appearance of action necessary for a human being. He terms this category of perceptions as Idrākāt Iʿtibārī (fictitious perceptions), Ārāʾ Iʿtibārī (fictitious opinions), or ʿUlūm ʿAmalī (practical perceptions). This article, aiming to answer the question of where Idrāk Iʿtibārī (fictitious perception) precisely fits within the process of action according to ʿAllāmah and how it relates to the appearance of voluntary action, is structured using an analytical-descriptive method and relies on library resources. In analyzing the precise placement of Idrāk Iʿtibārī within the origins of action according to ʿAllāmah, the findings of the study indicate that some of his statements suggest that he considers Idrāk Iʿtibārī to follow the mabdaʾ shawqī and, in a way, to be influenced by it. However, other statements imply that Idrāk Iʿtibārī is part of the latter stage of the mabdaʾ ʿilmī and precedes the mabdaʾ shawqī.

Keywords

References

ابن‎سینا، حسین. (۱۳۷۵). النفس من کتاب الشفاء. قم: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی.
پیش‌قدم، غلامرضا، ایروانی، جواد، و خرقانی، حسن. (۱۳۹۶). واکاوی مفاد باید عمومی و پیامدهای آن در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی. پژوهشنامۀ کلام، (7)، ۴۹-۷۲.
حسنی، حمیدرضا، و موسوی، هادی. (۱۴۰۰). انسان‌کنش‌شناسی اعتباری به مثابه ظرفیت‌شناسی مبانی انسان‌شناختی علامه طباطبایی و عالمان علم اصول برای علوم انسانی. قم: سبحان.
خسروپناه، عبدالحسین، و عاشوری، مهدی. (۱۴۰۱). انسان‌شناسی نوصدرایی و علوم انسانی. تهران: آفتاب توسعه.
ذاکری، مهدی. (۱۳۹۵). درآمدی بر فلسفه عمل. قم: فرهنگ.
طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۹۰ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج ۲). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طباطبایی، محمدحسین. (۱۴۱۶ق). نهایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
طباطبایی، محمدحسین. (۱۴۲۸ق). مجموعة رسائل العلامة الطباطبائى. قم: باقیات.
غروی اصفهانی، محمدحسین. (۱۴۲۹ق). نهایة الدرایة فی شرح الکفایة. بیروت: موسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
مطهری، مرتضی. (۱۳۸۴). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج ۱۳، نقدی بر مارکسیسم). تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (۱۳۸۴). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج ۵، شرح منظومه). تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (۱۳۸۴). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج ۶، اصول فلسفه و روش رئالیسم). تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (۱۳۸۴). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج ۷، درس‌های الهیات شفا). تهران: صدرا.
نقوی، زهرا، و اکبریان، رضا. (۱۴۰۱). واکاوی فعل اختیاری و چگونگی تکوّن آن در اندیشه علامه طباطبایی. پژوهشنامۀ کلام، (16)، ۱۱۵-۱۳۹.
Theology Journal
Volume 11, Issue 21 - Serial Number 21
December 2024
Pages 137-155

Files

Share

How to cite

Statistics