نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• عیسی محمدی نیا ¹
• محمدکاظم فرقانی ²

¹ استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران

² دانشیار فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

در آثار ملاصدرا، چهار دیدگاه متفاوت درباره سرشت انسان مشاهده می‌شود. در برخی از عبارات انسان نیک سرشت و در برخی دیگر بدسرشت معرفی شده است. صدرا بر اساس نظریه لوح سفید در برخی موارد به بالقوه بودن انسان از نظر نیکی و بدی قائل می‌باشد که در مرحله بعد نیکی یا بدی او فعلیت می‌یابد. دیدگاه چهارم صدرا این است که انسان ها از سرشتی واحد برخوردار نیستند، بلکه هر فرد سرشت مخصوص به خود را داراست. پژوهش حاضر با تأسی به طریقه صدرالمتألهین در جمع آراءِ متشتت پیشینیانِ و نهایتاً بیان دیدگاه خاص طبق نظام فلسفی خویش، تلاش می‌کند تا با ارائه تفسیری مرتبط و مناسب، همه اقوالِ او در این زمینه را تبیین کرده و نظریه‌ای واحد در این مسأله ارائه نماید که مبتنی بر مبانی فلسفه صدرایی است. در این تحقیق که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است، برای نخستین بار نشان داده می‌شود که ملاصدرا در مسأله فطرت دیدگاه چهارمی را اتخاذ نموده و این دیدگاه او از سازگاری بیشتری با مبانی فلسفی اش برخوردار است. علاوه بر آن‌که می‌توان گفت این دیدگاه، جامع سایر دیدگاه های وی در مسأله فطرت نیز می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• ملاصدرا
• سرشت انسان
• سرشت نیک
• سرشت بد
• فطرت

موضوعات

• کلام اسلامی

عنوان مقاله [English]

The Nature of Human in Mulla Sadra's View

نویسندگان [English]

• Eisa Mohammadinia ¹
• Mohammad Kazem forghani ²

¹ Assistant Professor pf Islamic Philosophy and theology, university of Mazandaran

² Associate Professor Of Islamic Philosophy and Theology, Imam Sadiq University

چکیده [English]

Mullā Ṣadrā has four views about human nature. He in some sentences has chosen good nature, in some of them, he selected bad nature and in expressions, he has tended to Tabula rasa theory in which human nature has potential toward good and bad deeds and in the future will be actualized. In some cases, Mullā Ṣadrā, also, has adopted a new perspective that people don’t have one common nature but everyone has his nature. This study, with the same perspective and by obeying the way of Mullā Ṣadrā in uniting the different ideas of his Predecessors, tries, by providing a relevant interpretation, to unite all of his opinions on the issue of nature and present a new and one theory in it based on Ṣadrā foundations. In this research, which was done in a descriptive-analytical way and for the first time,, it is shown that Mulla Sadra's fourth point of view is more compatible with his philosophical foundations. In addition, it can be said that this view is comprehensive of his other views on the issue of nature.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mullā Ṣadrā
• Human Nature
• Good Nature
• Bad Nature
• Nature