بررسی دیدگاه سیدمرتضی درباره آیات مربوط به اعتراض موسی (ع) نسبت به هارون (ع) و تأثیر مبنای کلامی ایشان در دیدگاه مربوطه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی بندرعباس

چکیده

مسئله‌ پژوهش این است که علت توبیخ شدید موسی نسبت به هارون در داستان گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل چیست؟ سیدمرتضی معتقد است از آنجا که هارون، شریک موسی در رسالت بود و داراى سود و زیان مشترک بودند، موسی او را همچون خود فرض و همان‌گونه که انسان به هنگام خشم با خود رفتار مى‏کند، با او رفتار کرد؛ و ممکن است در آن زمان، گرفتن سر و کشیدن آن بی‌احترامی محسوب نمی‌شده است و احتمال دارد گفتن عبارت‏ «لا تَأْخُذْ بِلِحْیَتِی وَلابِرَأْسِی...» ازسوی هارون به‌علت ترس وی از گمان نادرست بنى‌اسرائیل مبنی برعتاب موسی نسبت به وی باشد یا اینکه مضمون این سخن، دلدارى و دعوت موسی به صبر باشد. نگارنده معتقد است دیدگاه ایشان دچار تأویل دور و بعیدی است. ظاهراً آنچه باعث چنین تفسیری از سیدمرتضی شده، مبنای کلامی ایشان درباره عصمت مطلق انبیاء (ع) است؛ نگارنده بر این باور است که می‌توان تحلیلی ارائه کرد که هم با این مبنا و هم با ظاهر آیات سازگارتر باشد و باید به این نکته توجه داشت که میدان تأویل آیات، میدان وسیع و فراخ‌دامنی نیست و فقط در حد اضطرار و ضرورت است. به نظر می‌رسد توبیخ شدید موسیG نسبت به هارون وسیله‌ای بـرای بـیدار کردن بنی‌اسرائیل بود تا به شدت و بزرگی اشتباه خود در گوساله‌پرستی پی ببرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining Syed Morteza's view on the verses related to the protest of Moses (pbuh) towards Harun (pbuh) and the effect of her theological basis on the relevant point of view

نویسنده [English]

  • ali faghih
Member of the Faculty of Quranic Sciences and Education University, Bandar Abbas Faculty of Quranic Sciences
چکیده [English]

The problem is, what is the reason for Moses' severe rebuke of Aaron in the story of the Israelites' calf worship? Syed Morteza believes that since Harun was Moses' partner in the mission and they shared profits and losses, Moses treated him as if he were his own and the way a person treats himself when he is angry. And it is possible that at that time, taking its head and pulling it was not considered disrespectful, and it is possible that saying the phrase ﴿La tākhūdh bilhiṭī walābrāsi...﴾ by Aaron was due to his fear of the children of Israel's false assumption that Moses would blame him, or that the content of this Musa's speech is a consolation and an invitation to patience. The author believes that his point of view is far-fetched and improbable. Apparently, what caused such an interpretation of Sayyid Morteza is his theological basis about the absolute infallibility of the Prophets (pbuh); But it is possible to provide an analysis that is more compatible with both this basis and the appearance of the verses, and it should be noted that the field of interpretation of the verses is not a wide and wide-ranging field and is only limited to urgency and necessity. It seems that the severe rebuke of Moses (pbuh) towards Aaron (pbuh) was a means to wake up the children of Israel to realize the severity and magnitude of their mistake in worshiping the calf.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theological basis of Syed Morteza
  • Musa (pbuh)
  • Harun (pbuh)
  • objection
  • infallibility

مراجع

  • قرآن کریم(ترجمه محمدمهدی فولادوند)

    • ابن ‏شهر آشوب، محمد بن على(1369ق)، ‏متشابه القرآن و مختلفه؛‏ قم: بیدار.
    • ابن ‏عاشور، محمدطاهر(1420)، تفسیر التحریر و التنویر؛ بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
    • بحرانى، ابن میثم(1406)، قواعد المرام فی علم الکلام، تحقیق: سید احمد حسینى‏، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
    • جزایرى، نعمت‏الله(1388)، عقود المرجان فی تفسیر القرآن؛‏ چ1، قم: نور وحى‏.
    • جوادی آملی، عبدالله(بی‌تا)، شمیم ولایت، چ5، به کوشش سید محمود صادقی، قم: اسراء.
    • حلى، حسن بن یوسف(1413)،؛ کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تحقیق و تعلیقات: حسن حسن زاده آملى، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
    • رضا، محمد رشید(1414)، تفسیر المنار، بیروت‌: دار المعرفه.
    • زمخشرى، محمود بن عمر(1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ چ3، بیروت: دار الکتاب العربی.
    • سبحانى، جعفر(1412)، الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل، قم، المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة.
    • _________(1425)، عصمة الأنبیاء فی القرآن الکریم؛ چ3، قم: مؤسسة امام صادقG.
    • شبر، سید عبدالله(1424)، حق الیقین فی معرفة أصول الدین‏؛ چ2‏، قم: أنوار الهدى.
    • شبلى، نعمانى(1386)، تاریخ علم کلام، ترجمه سید محمد تقى فخر داعى؛ چ1، تهران: اساطیر،.
    • طباطبایى، سیدمحمدحسین(1417)، ‏‏المیزان فى تفسیر القرآن‏؛ چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
    • طبرسى، فضل بن حسن(1372)،‏ مجمع البیان فى تفسیر القرآن؛ چ3، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
    • ـــــــــــــــــــــــــ(1406)، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، بیروت: دار الأضواء.
    • ـــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، التبیان فى تفسیر القرآن؛ بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    • ـــــــــــــــــــــــــ(1414)، الرسائل العشر؛ چ2، ‏قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
    • عبدالرسول، غفار(1415)، شبهة الغلو عند الشیعة، بیروت: دار المحجة البیضاء.
    • فخرالدین رازى، محمد بن عمر(1409)، عصمة الأنبیاء، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    • ___________________(1420)، مفاتیح الغیب؛ چ3، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    • فقیه، علی، رساله دکتری(1397)، : بررسی و تحلیل آیات موهم لغزش انبیاءD در امور شخصی غیر دینی بر اساس تفاسیر فریقین، استادراهنما: علی اکبر بابایی، دانشکده تفسیر و معارف قرآن قم: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
    • قاضى، عبد الجبار(بی‌تا)،؛ تثبیت دلایل النبوة؛ قاهره: دار المصطفى.
    • کاشانى، فتح‏الله بن شکرالله(1423)،؛ ‏زبدة التفاسیر؛ به کوشش: بنیاد معارف اسلامى؛ چ1، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
    • لاهیجى، عبد الرزاق(1383)،؛‏ گوهر مراد، تهران: نشر سایه، 1383.
    • مجلسى، محمد باقر(1403)،؛ بحارالانوار؛ چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • مرتضی، على بن الحسین(1250)،؛ تنزیه الأنبیاء علیهم‌السلام‏؛ قم: الشریف الرضی.
    • مظفر، محمد حسن(1422)، ‏دلایل الصدق لنهج الحق؛ چ1،‏ قم: مؤسسة آل البیتD.
    • معرفت، محمدهادى(1374)، تنزیه انبیاء از آدم تا خاتم؛ قم: نبوغ.
    • مفید، محمد بن محمد(الف)(1413)،؛ أوائل المقالات فی المذاهب و المختارات؛ چ1،‏ قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
    • _______________(ب)(1413)، النکت الاعتقادیة؛ چ1، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
    • مقداد، فاضل(1405)، إرشاد الطالبین إلى نهج المسترشدین؛ به کوشش: سید مهدى رجائى‏؛ قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى ره‏، 1405 ق.
    • مکارم شیرازى، ناصر(1371)،؛ پیام قرآن؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷.
    • _____________(1374)، تفسیر نمونه‏؛ تهران: دار الکتب الإسلامیة، اول، 1374.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار