تبیین و تحلیل حقیقت اعجاز و گونه‌های آن در اندیشه فلسفی ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش پژوه دکتری مجتمع عالی حکمت و مطالعات ادیان، جامعة المصطفی العالمیة. قم

2 استادیار و عضو هیئت علمی مجتمع عالی امام خمینی، جامعة المصطفی العالمیة. قم

چکیده

ملاصدرا «معجزه» را به حسی، خیالی و عقلی تقسیم کرده است. حال این سؤال مطرح می‌شود که معجزات یادشده در اندیشه فلسفی ملاصدرا چگونه است؟ به‌طور کلی، معجزه فعل خارق عادتی است که به خلاف سنت و خارج از نظام علت‌ها و معلول‌های طبیعی واقع می‌شود. علت تحقق آن، فراطبیعی، ناشناخته و همراه با تحدی و عدم معارضه است. معجزه در اندیشه ملاصدرا از حیث مراتب ادراک‌های سه‌گانه با روش توصیفی، تحلیلی مورد پژوهش قرار گرفته است. هدف همانا تبیین عقلی و فلسفی معجزه نزد ملاصدراست. در اندیشه او، انسان به سبب عبودیت و ریاضت‌های مشروع و کسب کمال و معرفت از طریق قوه ادراک‌های سه‌گانه، به مبادی عالی متصل می‌گردد و با امداد غیبی و موهبت الهی قدرت بر انجام معجزه پیدا می‌کند. در نتیجه، معجزه دارای علت فراطبیعی و فراحسی است. دسته‌بندی معجزه به حسی، خیالی و عقلی، برگرفته از مراتب شئون ادراک انسان است. از این میان، معجزه عقلی به جهت فرازمانی و فرامکانی بودن آن از سایر معجزات برتر است. نبی مکرم(ص) اسلام جامع همه کمالات است و معجزه برتر را آورده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the truth of miracle and its types in Mulla Sadra's philosophical thought

نویسندگان [English]

  • Mohammadrasoul Ahmadi 1
  • Mohammad Rezapor 2
1 Doctoral scholar of the Higher Complex of Wisdom and Religious Studies, Al-Mustafa Al-Alamiya University. Qom
2 Aostad yar
چکیده [English]

Mulla Sadra has divided the miracle into sensual, imaginary and intellectual. Now the question is raised, how are the mentioned miracles in Mullah Sadra's philosophical thought? In general, a miracle is a supernatural act that happens outside the system of natural causes and factors. Its cause is supernatural, unknown and associated with defiance and lack of conflict.
The miracle in Mulla Sadra's thought has been studied in terms of three levels of perception with a research and analytical method. The goal is the intellectual and philosophical explanation of Mullah Sadra's miracle. In his thought, man is connected to the supreme principles through the servitude and austerities of the beginning and the acquisition of perfection and knowledge through the power of triple perception, and with the help of the unseen and the gift of divine power, he is able to perform miracles. As a result, the miracle has a supernatural and extrasensory cause.The categorization of miracles into sensory, imaginary and intellectual is derived from human perception. among these, the intellectual miracle is superior to other miracles due to its transtemporal and trans-spatial nature. The Holy Prophet of Islam is the master of all perfections and brought the best miracle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transcendent theosophy
  • self-perception. A sensible and reasonable union
  • Sensory miracle imaginary miracle
  • intellectual miracle

مراجع

  • قرآن کریم

    • ابن‌بابویه، محمد بن علی(1413 )، من لا یحضره الفقیه، ترجمه و تصحیح علی اکبر غفاری، ج1، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    • تهانوی، محمدعلی(1996م)، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج2، بیروت: مکتبة ناشرون.
    • جمعی از نویسندگان(1415) شرح المصطلحات الکلامیة، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
    • جهامی، جیرار و سهیم دغیم(2006م)، الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفکر العربی و الإسلامی(تحلیل و نقد)، ج1، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
    • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد(1405)، تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل‏، چ2، بیروت: دار الاضواء.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1407)، تجرید الاعتقاد(حسینی جلالی)، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    • سید علی‌اکبر، قرشی(1371)، قاموس قرآن، ج 4، چ ششم، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
    • شیخ طوسی، محمد(1414 ق)، الأمالی(للطوسی) قم: دار الثقافة.
    • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(۱۳۴۱)، عرشیه، ترجمه غلامحسین آهنی، تهران: [بی‌نا].
    • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1354)، مبدأ و معاد(صدر المتالهین)، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
    • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1360)، أسرار الآیات، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
    • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1366)، شرح اصول الکافی، ج۲، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه).
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1368)، حکمت متعالیه،(ج۳، 5 و 9)، قم: مکتبة المصطفوی.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1375)، شواهدالربوبیه، ج۱، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(۱۳۶۳)، مفاتیح الغیب، ترجمه محمد خواجوی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی/ انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
    • طباطبایی، سید محمدحسین(1362)، اعجاز قرآن، ج1، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــ(1387)، مجموعه رسائل، ج1، قم: بوستان کتاب.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــ(1390ق‏)، المیزان فی تفسیر القرآن‏، چ 2، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.‏
    • طریحی، فخرالدین(1416)، مجمع البحرین، ج4، چ3، تهران: نشرمرتضوی.
    • علامه حلی، حسن(1382)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد قسم الالهیات، تصحیح و تعلیق جعفر سبحانی، چ2، قم: مؤسسه امام صادقG.
    • علامه رفیعی قزوینی، سید ابوالحسن(1362)، اتحاد عاقل و معقول، تعلیقه حسن حسن زاده آملی، چ2، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
    • فخرالدین رازی، محمد(1986م)، الأربعین فی أصول الدین، ج2، قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة.
    • قرشی، سید علی‌اکبر(1371)، قاموس قرآن، ج4، چ6، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
    • مجلسی، محمدباقر(1403 ق)، بحار الأنوار، ج 89، چ 2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی(1383)، آموزش فلسفه، ج2، چ 4، تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
    • مکارم شیرازی، ناصر(1379)، الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، ج17، قم: مدرسة الإمام علی بن أبی‌طالبG.
    • هیدجی آخوند، محمد(1363)، تعلیقه علی شرح المنظومه، تهران: مؤسسة الاعلمی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار