آدم، نیای انسان نوین و نقطه عطفی در روند تکامل انسان (نظریه‌ای برای برون‌رفت از چالش تکامل)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

معارف دانشکده الاهیات پردیس فارابی دانشگاه تهران (عضو سابق)

چکیده

از آنجا که نظریه تکامل انواع تا حد زیادی مورد پذیرش دانشمندان علوم تجربی واقع شده است، تعارض میان این دیدگاه علمی با برداشت سنتی از نظرگاه قرآنی در باره آفرینش انسان، چالش بزرگی را برای ارزش علمی قرآن و دیگر متون دینی هم‌راستا فراهم آورده و اذهان بسیاری را درگیر خود کرده است. این نوشتار برداشت متفاوتی از داده‌های قرآن و روایات در باب آفرینش آدم} را فراپیش خواهد نهاد تا نشان دهد که آدم} نه نخستین انسان، بلکه سرسلسله انسان نوین (نسل امروزین انسان‌ها) و نخستین انسان اندیشه‌ورز دارای فطرت توحیدی است که پس از نسل‌های متعدد از انسان‌ها و انسان‌نماها، خدای متعال او را به‌طور متمایزی آفریده و یا برگزیده است. در صورت تأیید یافتن این دیدگاه، می‌توان گفت تضاد و تعارض غیر قابل حلی میان گزارش قرآن ـ روایی از آفرینش آدم با یافته‌های تجربی درباره پیدایش انسان و به‌طور خاص با نظریه تکامل انواع، وجود ندارد و بلکه می‌توان میان آن گزارش با پیدایش تکاملی انسان مدرن از انسان‌های پیشین و دیگر جانداران در زمین، جمع کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Adam, the ancestor of modern human and a turning point in the process of human evolution: A Qur'anic-Hadith theory to overcome the challenge of evolution

نویسنده [English]

  • Ali Movahedian Attar
Maaref Theologi Farabi Pardis of Tehran Univercity
چکیده [English]

Since the theory of the evolution of species is now widely accepted by scholars, the conflict between this scientific view and the account of the creation of man in Qur'an has posed a great challenge for the noeic value of the Qur'an. Based on evidences from Qur'an and the hadiths, this article is to show that Adam is not the first man, nor was he necessarily created out of the natural process of the creation of living beings, but the ancestor of modern man (modern generation of human beings) and the first human who has been chosen by the Almighty God by giving the distinctive feature of intellect, after several generations of human beings and humanoids, On the other hand, the scientific report on the evolution of mankind reveals details that correspond to the Qur'anic report on this subject. In this way, one can combine the Qur'anic account of the creation of man with scientific findings about the evolution of modern man from ancient humans and other living things.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adam
  • human
  • evolution
  • creation

مراجع

  • افضلی، علی(1391)، «آفرینش انسان در آموزه های اسلامی و نسبت آن با نظریه تکامل»، در پژوهشنامه فلسفه دین، س10، ش2(پیاپی ۲۰).
  • جوادی آملی، عبدالله(1378)، تسنیم: تفسیر قرآن کریم، قم: مرکز نشر اسراء.
  • دولت محمدعلی و علی افضلی(1394)، «بررسی تطبیقی تاریخ پیدایش انسان در زمین از نظر علم و آموزه‌های قرآنی و حدیثی»، در پژوهشهای علم و دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س6، ش2.
  • سبحانی، جعفر(1383)، منشور جاوید، چ1، قم: موسسه امام صادق7.
  • سجادی، سیدابراهیم(1377)، «تحلیل داستان آدم در قرآن: یکم: نخستین انسان در نگاه‌های بشری»، در پژوهش‌های قرآنی، دوره ۴(۱۶-14).
  • سحابی، یدالله(1351)، خلقت انسان، تهران: شرکت انتشار.
  • سروش، عبدالکریم(1397)، کلام محمد[9] رؤیای محمد[9]، آمریکا: انتشارات سقراط.
  • شریعتی، علی(1369)، فلسفه انسان، تهران: انتشارات ارشاد.
  • ــــــــــــ(1361)، انسان، در مجموعه آثار، ج۲۴، تهران: انتشارات الهام.
  • صدوق، محمد بن علی(1385)، علل الشرایع، نجف: المکتبة الحیدریه.
  • ـــــــــــــــــــ(1375)، التوحید، چ8، قم.
  • طباطبایی، سید محمد حسین(1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  • طوسی، محمد بن حسن(1414ق)، الامالی، قم: دارالثقافه.
  • عیاشی، محمد بن مسعود(بی‌تا)، تفسیر عیاشی، تهران: المکتبه العلمیه الاسلامیه.
  • فرامرز قراملکی، احد(1373)، موضع علم و دین در خلقت انسان، تهران: آرایه.
  • قرشی، علی اکبر(1367)، قاموس قرآن، تهران: اسلامیه.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1363)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • مایر، ارنست(1399)، تکامل چیست؟، ترجمه سلامت رنجبر، تهران: نشر آگاه.
  • مجتبایی، فتح الله(۱۳۷۴)، مدخل «آدم در فلسفه دینی و عرفان یهود»، در دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران.
  • مجلسی، محمدباقر(1403ق)، بحار الانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
  • مسعودی، علی بن حسین(1384)، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب7، چ3، قم: انصاریان.
  • مشکینی اردبیلی، علی(بی‌تا)، تکامل در قرآن، ترجمه ق. حسین‌نژاد، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • مطهری، مرتضی(1370)، علل گرایش به مادیگری، در مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
  • ــــــــــــــ(بی‌تا)، مقالات فلسفی، تهران: انتشارات حکمت.
  • ــــــــــــــ(1363)، توحید: راه‌های اثبات وجود خدا، تهران: انجمن اسلامی دانشجویان مدرسه عالی ساختمان.
  • مفید، محمد بن نعمان(1414ق)، الاختصاص، تحقیق علی‌اکبرغفاری، بیروت:‌ دار المفید.
  • مکارم شیرازی ناصر با همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۴ – ۱۳۸۷.
  • نصری، عبدالله(1379)، مبانی انسان‌شناسی در قرآن، چ3، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
  • ویتگنشتاین، لودویگ(1394)، رساله منطقی‌ـ‌فلسفی، ترجمه سروش دباغ، تهران: هرمس.
  • Atakuman, Çiğdem(2014). "Architectural Discourse and Social Transformation During the Early Neolithic of Southeast Anatolia". Journal of World Prehistory. Springer Nature. 27(1): 1–42.
  • Carroll, Robert L.(May 2007). "The Palaeozoic Ancestry of Salamanders, Frogs and Caecilians". Zoological Journal of the Linnean Society.
  • Darwin, Charles(1872), The Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life(6th ed.), London: John Murray, retrieved 9 January 2009.
  • Darwin, Charles(1871). The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex.(1st ed.). London: John Murray, 2009.
  • Dobzhansky, Theodosius(1973). Nothing in biology makes sense except in the light of evolution. American Biology Teacher 35, 125-129
  • Futuyma, Douglas J.(2005). Evolution. Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates, Inc.
  • Green & Kircher,(2010), Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia(https://www.nature.com/articles/nature: 468, pages1053–1060)
  • Martz, Larry & Ann McDaniel(1987), Keeping god out of class. Newsweek. June 29.
  • Phillip Lieberman(1991). Uniquely Human. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
  • Reich D, Green RE, Kircher M, et al.(2010). "Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia". Nature, 468(7327).
  • Wells, Spencer, The Journey of Man(2002): A Genetic Odyssey,(Penguin, UK; Princeton University Press and Random House, US; Fischer Verlag.
  • White, Tim D.; Asfaw, B.; DeGusta, D.; Gilbert, H.; Richards(2003), D.; Suwa, G.; Howell, F. C. "Pleistocene Homo sapiens from Middle Awash, Ethiopia", Nature, 423(6491): 742–747.
  • Wible JR, Rougier GW, Novacek MJ, Asher RJ(2007). "Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary". Nature. 447(7147): 1003–1006.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار