بررسی رابطه «ایمان» و «عمل صالح» با محوریت آیات قرآن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری کلام اسلامی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان

2 استاد فلسفه دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار فلسفه دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که آیات قرآن چه رابطه و تعاملی را بین ایمان و عمل صالح ترسیم می‌کند؟ این نوشتار سعی دارد با تحلیل آیات ناظر به ایمان و عمل صالح، دیدگاه قرآن در خصوص رابطه و تأثیر متقابل آن‌ها را ارائه نماید. در این تحقیق با بررسی آیات متعدد و اشاره به دو دیدگاه مهم دست یافتیم؛ ایمان از نگاه قرآن، عمل ارادی و تصدیق و گرایش قلبی است که بر اساس عقل عملی به خدا، نبوت، معاد و دیگر اصول اعتقادی تعلق می‌گیرد. این گرایش مغایر با علم، ولی متوقف بر آن است که پس از معرفت لازم نسبت به متعلقات ایمان که مصداق عقل نظری است، تحقق می‌یابد. عمل صالح رفتاری است که علاوه بر صورت زیبا، سیرت نیکو و حسن فاعلی نیز لازم دارد. اساس سیرت نیکو، ایمان و انگیزه الهی است. تنها چنین عملی از نظر قرآن مستحق پاداش الهی است. عمل صالح از نگاه قرآن در حقیقت ایمان دخالت ندارد، ولی ایمان عامل اصلی عمل صالح و شرط قبولی آن می‌باشد. از سوی دیگر عمل صالح نه تنها در مقام اثبات نشانه ایمان است، بلکه در مقام ثبوت باعث افزایش و کمال ایمان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between faith and righteous deeds with the focus of Quranic verses

نویسندگان [English]

  • mohammad hossein ahmadi 1
  • Sayyed Mortaza Hosaini Shahrudi 2
  • Jafar Morvarid 3
1 PhD student in Islamic Theology, Al - Mustafa International University of Khorasan
2 Professor of Philosophy, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
3 Assistant Professor of Philosophy, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The relationship between faith and righteous deeds from the point of view of the Holy Quran is the subject of research and the main question is what relationship and interaction do the verses of the Quran draw between faith and righteous deeds? The present article tries to present the Qur'an's view on the relationship and their interaction byanalyzing the verses on faith and righteous deeds.
The findings of this article are:
1- According to the Qur'an, faith is a voluntary act and acknowledgment and tendency of the heart - which according to practical intellect - belongs to God, prophecy, resurrection and other principles of belief. This tendency is contrary to science, but stops at the fact that it is realized after the necessary knowledge of the belongings of faith, which is an example of theoretical reason.
2- Righteous action is a behavior that, in addition to a beautiful face, also requires a good character and good deeds. The basis of good character is faith and divine motivation. Only such an action deserves a divine reward according to the Qur'an.
3- Righteous deed According to the Qur'an, faith is not involved in reality, but faith is the main factor of righteous deed and the condition for its acceptance. On the other hand, righteous action is not only a proof of faith, but also a proof of the increase and perfection of faith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Faith
  • righteous deeds
  • the difference between faith and knowledge
  • the relationship between faith and action

مراجع

  • قرآن کریم

    • الاشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل(1988م)، رسالة إلى أهل الثغر، تحقیق عبدالله شاکر محمد الجنیدی، الطبعة الأولى، دمشق: مکتبة العلوم والحکم.
    • ـــــــــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع، قاهره: المکتبة الأزهریة للتراث.
    • بحرانی، میثم بن علی بن میثم(1406ق)، قواعد المرام فی علم الکلام، تحقیق سید احمد حسینی، چ2، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی;‏.‏
    • التفتازانی، سعدالدین(1409ق)، شرح ‌المقاصد، تحقیق و تعلیق از دکتر عبد الرحمن عمیره، ج5، چ1، قم: الشریف الرضی‏‏.
    • الجرجانی، میرسید شریف علی بن محمد(1425ق)، شرح‌ المواقف، تصحیح بدر الدین نعسانی، ج8، چ1، قم: الشریف الرضی.‏
    • جوادی آملی، عبدالله(1381)، تسنیم(تفسیر قرآن کریم)، ج1 و 7، چ3، قم: مرکز نشر اسراء.
    • ــــــــــــــــــ(1390)،تبیین براهین اثبات خدا، قم: اسراء.
    • خوانساری، محمدحسین(1360)، شرح غرر الحکم و دررالکلم، تصحیح سیدجلال‌الدین محدث، ج6، تهران: دانشگاه تهران.
    • رازی، فخرالدین محمد بن عمر(1420ق)، التفسیر الکبیر( مفاتیح الغیب)، ج25، چ3، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    • رشید رضا، محمد(1393ق)، تفسیر القرآن الکریم، ج5، بیروت: دار المعرفه.
    • سبحانی، جعفر(1416ق)، الایمان و الکفر فی الکتاب و السنة، قم: مؤسسة الامام الصادق7.
    • سید شریف، مرتضی‏(1411ق)، الذخیرۀ فی علم الکلام، تحقیق سید احمد حسینی، قم: موسسة النشر الاسلامی.
    • السیوری، فاضل المقداد(1405ق)، ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى.
    • صدر، سید محمد باقر(1400 ق)، عمل صالح از دیدگاه قرآن، ترجمه جمال موسوی، تهران: روزبه.
    • صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم‏(1366)، تفسیر قرآن کریم، ج1‏، چ2، قم: بیدار.
    • طباطبایی، سید محمد حسین(1412ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج3، 4، 11، 17، 18 و 20، چ5، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    • طبرسی، فضل بن حسن(1417ق)، مجمع ‌البیان فی تفسیر القرآن، ج1، چ1، طهران: الرابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیه.
    • طوسی، خواجه نصیرالدین(1405ق)، ‏تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، ‏بیروت: دار الأضواء.
    • طوسی، محمد بن حسن(1406ق)، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، چ2، بیروت: ‏دار الأضواء.
    • عاملی، زین‌الدین بن علی(1422ق)، المصنفات الاربعة(حقائق الایمان)، چ1، قم: بوستان کتاب.
    • قرضاوی، یوسف(1371ش)، نقش ایمان در زندگی، ترجمه فرزانه غفاری و محسن ناصری، چ1، تهران: نشر احسان.
    • لاهیجی، عبدالرزاق فیاض(1372)، سرمایه ایمان در اصول اعتقادات، تصحیح صادق لاریجانی،‏چ3، تهران: انتشارات الزهراء.
    • مطهری، مرتضی(1361)، بیست گفتار، چ7، قم: انتشارات اسلامی.
    • ــــــــــــــ(1370)، مجموعه آثار، ج1، چ22، تهران/ قم: انتشارات صدرا.
    • مفید، محمد بن محمد بن نعمان(1413ق)، اوائل المقالات، چ1، قم: ‏الموتمر العالمی للشیخ المفید.
    • مکارم شیرازى، ناصر و جمعی از نویسندگان(1371)، تفسیر نمونه‏، ج16، چ10، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

     موسوی خمینی، سید روح‌الله(1378)، صحیفه امام، ج3 و 11، تهران: ‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار