بررسی دلایل مشروعیت بیعت داعش بر اساس مبانی فکری اهل‌سنت

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جریان های کلامی معاصر، جامعه المصطفی (ص) العالمیه

2 هیئت علمی و استادیار گروه ادیان جامعة المصطفی (ص) العالمیة

چکیده

با اعلان خلافت ابوبکر بغدادی از سوی داعش در مناطقی از عراق و سوریه، آثاری در حمایت از بیعت با او نوشته شد که با استدلال‌هایی بغدادی را دارای شرایط خلیفه دانسته و به بیعت با داعش مشروعیت بخشیدند، اما این بیعت از سوی جریان‌های مختلفی در جهان اسلام، به ویژه رهبران سلفی، وهابی و سلفیان جهادی نامشروع خوانده شد. نوشتار پیش‌رو می‌کوشد تا در کوششی توصیفی، تحلیلی ابتدا به بیان دلایل مشروعیت بیعت داعش پرداخته و سپس با عنایت به مبانی سیاسی خلافت در متون معتبر اهل‌سنت، به نقد و بررسی شرایط ارکان بیعت، شخص بغدادی به عنوان خلیفه نخست و گروه داعش به مثابه سازمان خلافت بپردازد. تطبیق این مبانی بر بیعت داعش نشان می‌دهد که این بیعت نه تنها دارای همه شرایط ولایت عظمی یعنی خلافت اسلامی در نگاه اهل‌سنت و حتی سلفیان جهادی نیست و به آرمان‌های خلافت پایبند نبوده، بلکه در موارد متعددی خلاف آن عمل کرده است. نبود شرایط لازم برای خلیفه در شخص بغدادی، اجرایی‌نشدن مقاصد خلافت مانند عدالت و برطرف نمودن ظلم از مظلومان و برقراری وحدت میان مسلمانان و پرهیز از تفرقه، نارضایتی بیشتر امت اسلامی از بیعت داعش، ناسازگاری این بیعت با قاعده عدم تسلط کافران بر مسلمانان و همچنین مخالفت بزرگان سلفی به ویژه در شاخه جهادی آن موجب شده است تا بیعت یادشده با توجه به مبانی اهل‌سنت و دیگر سلفیان جهادی در امر خلافت، مشروعیتی نداشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the reasons for the legitimacy of ISIS's allegiance based on the Sunni intellectual principles

نویسندگان [English]

  • Sayyed Murtaza Adeli 1
  • Qasem Javadi 2
1 PhD of Contemporary Theological Currents, Al-Mustafa International University
2 Faculty and Assistant Professor of Al-Mustafa International University
چکیده [English]

Following the proclamation of AbuBakr al-Baghdadi as caliph by ISIL, in Iraq and Syria, works in support of allegiance to him were written, which arguing for the protection of Baghdadi, considered him a caliph and legitimized allegiance to ISIL. This allegiance was called illegitimate by various currents in the Islamic world, especially Salafi, Wahhabi and jihadi leaders. This article tries to reasons for the legitimacy of ISIL allegiance in a descriptive-analytical way and then, Review according to the political principles of the Caliphate in authentic Sunni texts, the conditions of the pillars of allegiance, Baghdadi as the first caliph and ISIL as the caliphate organization. Applying these principles to the allegiance of ISIL has shown that this allegiance not only does not meet all the conditions of the Islamic Caliphate in the eyes of Sunnis and even jihadist Salafis, and has not adhered to the ideals of the Caliphate, because in many cases it has been done otherwise. Absence of the conditions of the caliph in Baghdadi, Failure to implement of the caliphate's goals, including justice and the elimination of oppression of the oppressed and the establishment of unity among Muslims and the avoidance of division, the greater dissatisfaction of the Muslim Ummah with the allegiance of ISIL, the incompatibility of this allegiance with another judge. The opposition of the Salafi elders, especially in the jihadist branch, is that there is no legitimacy in the mentioned allegiance, considering the principles of the Sunnis and other jihadist Salafis in The caliphate

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allegiance
  • ISIS
  • Caliphate
  • Abu Bakr al-Baghdadi
  • Jihadi Salafism. Sunnis
قرآن کریم
-        ابراهیم، فؤاد(2015م)، داعش من النجدی إلی البغدادی، بیروت: مرکز أوال.
-        ابراهیم‌نژاد، محمد(1394)، داعش دولت اسلامی عراق و شام؛ بررسی و تحلیل تاریخ و افکار، قم: دارالإعلام لمدرسه اهل‌البیت:.
-        ابراهیمی، کاروان(1394)، رد بر اعلان خلافت و انحرافات جماعت بغدادی، سایت تمکین.
-        ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم(1406ق)، منهاج السنة النبویة، تحقیق: محمد رشاد سالم، [ریاض]: مؤسسه قرطبه.
-        ابن‌جماعه، محمد بن ابراهیم(1408ق)، تحریر الأحکام فی تدبیر اهل الإسلام، تحقیق: فؤاد عبدالمنعم احمد، دوحه: دارالثقافه.
-        ابن‌حنبل، احمد(1411ق)، اصول السنه، بیروت: دار المنار.
-        ابن‌حنبل، احمد(بی‌تا)، مسند الإمام احمد بن حنبل، قاهره: مؤسسه قرطبه.
-        ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد(1408ق)، دیوان المبتدأ و الخبر، تحقیق: خلیل شحاده، چ2، بیروت: دارالفکر.
-        ابن‌عاشور، محمد طاهر بن محمد(2004م)، مقاصد الشریعة الإسلامیه، تحقیق: محمد الحبیب بن الخوجه، قطر: وزارة الاوقاف و الشؤون الإسلامیه.
-        ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر(1407ق)، البدایة و النهایه، بیروت: دارالفکر.
-        ابن‌منظور، محمد بن مکرم(1414ق)، لسان العرب، چ3، بیروت: دارصادر.
-        السجستانی، ابو داوود سلیمان بن اشعث(بی‌تا)، سنن أبی داود، بیروت: دارالکتاب العربی.
-        ابوحنیفه، نعمان بن ثابت(1419ق)، الفقه الأکبر، امارات: مکتبه الفرقان.
-        ابوهنیه، حسن و محمد ابورمّان(2015م)، تنظیم الدولة الإسلامیة، عمان: فریدرش ایبرت.
-        الأثری، ابی‌الزهراء(بی‌تا)، القول الصافی فی بیعة سلیل آل النبوة ابی بکر القرشی الحسینی البغدادی ثم السامرائی، [بی‌جا]: النصره الأنصاریه للدوله الإسلامیه.
-        الأثری، ابی‌همام(1435ق)، تبصیر المحاجج بالفرق بین رجال الدولة الإسلامیة و الخوارج، [بی‌جا]: الغرباء للإعلام.
-        الأثری، ابی‌همام(1434ق)، مدی الأیادی لبیعة البغدادی، [بی‌جا]: [بی‌نا].
-        الأزدی، ابی‌محمد(بی‌تا)، احوال المعارضین لدولة المسلمین، [بی‌جا]: [بی‌نا].
-        ازهری، محمد بن احمد(1421ق)، تهذیب اللغة، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
-        البخاری، محمد بن اسماعیل(1407ق)، صحیح البخاری، تحقیق: مصطفی دیب البغا، چ3، بیروت و یمامه: دار ابن‌کثیر.
-        البیهقی، ابوبکر احمد(1390ق)، مناقب الشافعی للبیهقی، تحقیق: السید احمد صقر، قاهره: دارالتراث.
-        تفتازانی، مسعود بن عمر(1407ق)، شرح العقائد النسفیه، تحقیق: حجازى سقا، قاهره: مکتبه الکلیات الأزهریه.
-        التمیمی، عثمان(بی‌تا)، إعلام الأنام بمیلاد دولة الإسلام، [بی‌جا]: مؤسسه الفرقان للإنتاج الإعلامی.
-        توحیدی، ابومحمد(1439ق)، لبه پرتگاه؛ تأملاتی در جماعت جولانی، سایت مکتبه الموحدین.
-        جمعی از نویسندگان(1986م)، الموسوعة الفقهیة(ج7)، چ2، کویت: وزارة الأوقاف و الشئون الإسلامیه.
-        الحطاب، ابوجعفر(1434ق)، بیعة الأمصار للإمام المختار، تونس: انصار الشریعه.
-        خامهار، احمد(2014م)، هدم المزارات الإسلامیة فی البلدان العربیة العراق، سوریة، تونس و لیبیا، قم: دارالإعلام لمدرسۀ اهل‌البیت:.
-        الخلال، ابوبکر احمد(1410ق)، السّنه، تحقیق: عطیه الزهرانی، ریاض: دار الرایه.
-        الدمیجی، عبدالله بن عمر(1408ق)، الإمامة العظمی عند أهل السنة و الجماعه، ریاض: دارطیبه.
-        دهلوی، شاه ولی‌الله(بی‌تا)، إزالة الخفاء عن خلافة الخلفاء، تصحیح: سید جمال‌الدین هروی، [بی‌جا]: [بی‌نا].
-        راغب اصفهانی، حسین(1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم.
-        رشید رضا، محمد()1994م، الخلافة، قاهره: الزهراء للإعلام العربی.
-        الریسونی، احمد(1435ق)، الخلافة على منهاج النبوة والخلافة على منهاج داعش، منتشر شده در سایت خبری الجزیره: http://www.aljazeera.net/knowledgegate/opinions/2014/7/7
-        الزحیلی، وهبه(بی‌تا)، الفقه الإسلامی و أدلته، چ4، دمشق: دارالفکر.
-        زلوم، عبدالقدیم(2002م)، نظام الحکم فی الإسلام، چ2، [بی‌جا]: منشورات حزب‌التحریر.
-        السنهوری، عبدالرزاق احمد(2008م)، فقه الخلافة و تطورها لتصبح عصبة أمم شرقیه، تحقیق: توفیق محمد الشاوی و نادیه السنهوری، بیروت: مؤسسه الرساله ناشرون و منشورات الحلبی.
-        سهارنپوری، خلیل احمد(1370)، عقائد اهل سنت و جماعت در رد وهابیت و بدعت(المهند علی المفند)، ترجمه: عبدالرحمن سربازی، چابهار: مدرسه عربیه اسلامیه چابهار.
-        الشربینی، محمد الخطیب(1998م)، مغنی المحتاج إلی معرفة معانی الفاظ المنهاج، بیروت: دارالفکر.
-        الشنقیطی، ابومنذر(1435ق)، رفع الملام عن دولة الإسلام فی العراق و الشام، [بی‌جا]: [بی‌نا].
-        شیبه الحمد، ابومالک(1395)، وجوب بیعت‌دادن به خلیفه مسلمانان ابوبکر البغدادی، ترجمه: اوربان موحد الکردی و مجاهد دین، [بی‌جا]: [بی‌نا].
-        صاحب، اسماعیل بن عباد(1414ق)، المحیط فی اللغه، تحقیق: محمدحسن آل‌یاسین، بیروت: عالم‌الکتب.
-        صدرالحسینی، سیدرضا(1395)، داعش اندیشه و عمل، قم: زمزم هدایت.
-        طوسی، محمد بن حسن(1382)، تلخیص الشافی، تحقیق: حسین بحرالعلوم، قم: انتشارات المحبین.
-        عسکری، سیدمرتضی(1412ق)، معالم المدرستین، چ4، تهران: البعثه.
-        العطیه، ماجد(1393)، شر مخلوقات، مندرج در «مجموعه مقالات کنگره جهانى جریان‌هاى افراطى و تکفیرى از دیدگاه علماى اسلام‏»، به کوشش: مهدی فرمانیان، قم: دارالإعلام لمدرسۀ اهل‌البیت:، ج4، ص: 542-515.
-        عنایت، حمید(1392)، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، تهران: خوارزمی.
-        الغریری، سامی(1425ق)، البیعة و ولایة العهد و الشوری و آثارها فی تنصیب الخلیفة، قم: دلیل‌ما.
-        الفراء، ابی‌یعلی محمد(1421ق)، الأحکام السلطانیه، تصحیح: محمد حامد الفقی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-        فراهیدی، خلیل(1409ق)، کتاب العین، چ2، قم: هجرت.
-        فلسطینی، ابوقتاده عمر(2014ق)، ثیاب الخلیفه، [بی‌جا]: نخبة الفکر.
-        القاری الهروی، علی(بی‌تا)، شرح الشفاء للقاضی عیاض، تصحیح: عبدالله محمد الخلیلی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-        القلقشندی، احمد(1985م)، مآثر الإنافة فی معالم الخلافة، تحقیق: عبدالستار احمد فراج، چ2، کویت: مطبعة حکومة کویت.
-        الماوردی، ابوالحسن علی(1409ق)، الأحکام السلطانیة و الولایات الدینیه، تحقیق: احمد مبارک البغدادی، کویت: مکتبه دار ابن‌قتیبه.
-        محمد، جاسم(2015م)، داعش(إعلان الدولة الإسلامیة و الصراع علی البیعه)، قاهره: المکتب العربی للمعارف.
-        مصطفی، حمزه(2013م)، جبهة النصرة لأهل الشام من التأسیس إلی الإنقسام، مندرج در نشریه «سیاسات عربیه»، دوحه: المرکز العربی للأبحاث و دراسه السیاسات، ش‌5، ص: 75-63.
-        نووی، ابوزکریا یحیی(بی‌تا)، روضة الطالبین، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-        الهاشمی، هشام(2015م)، عالم داعش(تنظیم الدولة الإسلامیة فی العراق و الشام) من النشأة إلی إعلان الخلافة، لندن/ بغداد: دارالحکمه/ داربابل.