بررسی ماهیت گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای «ایمان» در نظام حکمت صدرایی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه المصطفی العالمیه واحد مشهد مقدس

2 معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بررسی ماهیت گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای ایمان ازجمله مسائلی است که در الهیات مسیحی مورد توجه واقع‌شده است. بر اساس رویکرد گزاره‌ای، ماهیت ایمان از جنس معرفت و علم و متعلَّق آن حقایق وحیانی نازل‌شده در قالب الفاظ و گزاره‌ها است. درحالی‌که در رویکرد غیر گزاره‌ای، ماهیت ایمان از جنس احساس و دل‌بستگی و متعلَّق آن درک حضور بی‌واسطه خداوند است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا ماهیت ایمان در نظام حکمت صدرایی از حیث مذکور از خلال روش توصیفی تحلیلی مور دبررسی قرار گیرد. دستاورد این پژوهش نشان می‌دهد که هرچند از منظر حکمت متعالیه، معرفت یقینی رکن اساسی ایمان است اما این امر مانع از فروکاهش ماهیت ایمان به وجه گزاره‌ای نمی‌شود، بلکه مبانی حکمت صدرایی مانند اصالت وجود، تشکیک در وجود، ماهیت علم و مراتب وجودی آن‌که مساوقت وجود و علم را به دنبال دارد، این امکان را فراهم می‌کند تا ایمان از هر دو حیثیت گزاره‌ای و غیرگزاره‌‌ای برخوردار باشد.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
https://www.magiran.com/paper/2119896
 
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1685209
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of Propositional or None-Propositional Nature of “Faith” within the Philosophy of Mulla Sadra

نویسندگان [English]

  • Seyed Hosein Hoseini Elahi 1
  • Vahideh Fakhar Noghani 2
1 . PhD candidate of Islamic Theology, Al-Mustafa International University
2 Islamic knowledge, faculty of theology and Islamic Knowledge, Ferdowsi university of Mashhad
چکیده [English]

The propositional nature or none-propositional nature of faith is among the topics of concern in Christian theology. According to propositional approach, the nature of faith is of cognition and knowledge and its dependence are the revelation realities being descended in forms of words and propositions. But according to the none-propositional approach, the nature of faith is of feeling and interest and its dependence is direct cognition of the Almighty. The nature of faith within the philosophical system of Mulla Sadra is reviewed at this article using descriptive and analytical approach. The outcome of this research indicates that despite of the certain cognition being the major principle of faith, yet it does not allow the nature of faith to become a propositional, rather the principles of Transcendent Wisdom like the fundamental reality of existence, gradation of existence, nature of knowledge, and levels of existence which entails concomitance of existence and knowledge will create the possibility for faith to have both aspects of propositional and none-propositional

کلیدواژه‌ها [English]

  • Propositional Faith
  • None-Propositional Faith
  • Faith
  • Fundamental Reality of Existence
  • Gradation of Existence

مراجع

-        ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1375)، شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی، تهران: حکمت.
-        ابن‌سینا(1384)، اشارات و تنبیهات، تعلیقه: حسن حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
-        ایزوتسو، توشی هیکو(1378)، مفهوم ایمان در کلام اسلامی، مترجم: زهرا پور سینا، تهران: سروش.
-        آملی، سید حیدر(1368)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: نشر علمی، فرهنگی.
-        جوادی آملی، عبدالله(1386)، رحیق مختوم، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، قم: اسراء.
-        چیتیک، ویلیام(1390)، عوالم خیال، ابن عربی و مسئله اختلاف ادیان، مترجم: قاسم کاکایی تهران: هرمس.
-        انصاری، خواجه عبدالله(1417ق)، منازل السائرین إلی الحق المبین، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: دارالعلم.
-        ذاکری، مهدی و سید مرتضی طباطبایی(1391)، «رویکرد نوین در بررسی ماهیت ایمان با نگاه به ساحت وجودی نفس»، فصلنامه انسان‌پژوهی دین.
-        زنوزی، ملاعبدلله(1371)، انوار جلیه، تصحیح: جلال الدین آشتیانی، تهران: امیرکبیر.
-        شیخ اشراق(1380)، مجموعه مصنفات، تصحیح: سید حسین نصر و هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-        طباطبایی، سید محمد حسین(1390)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
-        طباطبایی، محمدحسین(1392)، تفسیر المیزان، مترجم: سید محمد باقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-        طباطبایی، محمدحسین(1428ق)، بدایة الحکمه، قم: موسسه نشر اسلامی.
-        طباطبایی، محمدحسین(1432ق)، نهایة الحکمه، قم: مؤسسه‎ ‎نشر اسلامی.
-        طباطبایی، محمدحسین(بی‌تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: اسماعیلیان.
-        عبودیت، عبدالرسول(1392)، درآمدی به ‌نظام حکمت صدرایی، قم: انتشارات سمت.
-        مجلسی، محمد باقر(1386)، بحار الانوار، تهران: مکتبۀ الاسلامیه.
-        فخار نوغانی، وحیده(1395)، «بررسی و نقد مفهوم وحی گزاره‌ای و غیر گزاره‌ای در الهیات مسیحی»، فلسفه دین، س13، ش1.
-        فخار نوغانی، وحیده و سید مرتضی حسینی شاهرودی(1394)، «نقد و بررسی نظریه دلالت اقناعی معجزات»، مطالعات اسلامی، فلسفه و کلام، ش95.
-        فعالی، محمدتقی(1378)، ایمان دینی در اسلام و مسیحیت، تهران: نشر کانون اندیشه جوان.
-        فیاضی، غلامرضا(1384)، «حقیقت ایمان از منظر ملا صدرا و علامه طباطبایی»، پژوهش‌های دینی، ش1.
-        کلینی(1390)، اصول کافی، مترجم: محمد باقر کمره‌ای، تهران: نشر اسوه.
-        گارده، لونی و ژرژ قنواتی(1396)، فلسفه اندیشه دینی در اسلام و مسیحیت، مترجم: احسان موسوی خلخالی، تهران: حکمت.
-        ملا صدرا(1361)، ایقاظ النائمین، تصحیح: محسن مؤیدی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-        ملا صدرا(1363)، مفاتیح الغیب، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
-        ملا صدرا(1366)، تفسیر القرآن، تحقیق: محمد خواجوی، قم: بیدار.
-        ملا صدرا(1381)، المبدا و المعاد، تهران: نشر بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
-        ملا صدرا(1383)، شرح اصول کافی، مترجم: محمد خواجوی، تهران: علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-        ملا صدرا(1385)، اسرار الآیات، مترجم: محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.
-        ملا صدرا(1390)، شواهد الربوبیه، ترجمه و تحقیق: یحیی کبیر، قم: بوستان کتاب.
-        ملا صدرا(1420ق)، مجموعه رسائل فلسفی، تهران: حکمت.
-        ملا صدرا(1428ق)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، قم: طلیعه نور.
-        ملا صدرا(2000م)، المشاعر، تصحیح: محمد خلیل اللّبون، بیروت: التاریخ العربی.
-        ملاهادی سبزواری(1386)، شرح منظومه، تصحیح و تعلیق: محسن بیدارفر، قم: بیدار.
-        هیک، جان(1381)، فلسفه دین، مترجم: بهزاد سالکی، تهران: الهدی
-        یاندل، کیت و دیگران(1386)، فلسفه دین، ترجمه و نقد گروه پژوهشی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، زیر نظر دکتر سید مرتضی حسینی شاهرودی، مشهد: دانشگاه رضوی.
-        یثربی، یحیی(1388)، تاریخ تحلیلی- انتقادی فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
-        یزدان پناه، سید یدالله(1391)، شرح حکمت اشراق، تهران: انتشارات سمت.
-        Bertram, R.(1951) Bruner on Revelation, Printed in Concordia Theological Monthly, Vol XXII, No 9,.(September, PP. 625-643)
-        Daniel Howard-Snyder,.(2013) Propositional faith: what it is and what it is not, American Philosophical Quarterly,Vol. 50, No. 4.(OCTOBER 2013), pp. 357-372.
-        Evans, C. Stephen,.(2005) Faith and Revelation, in the oxford handbook of philosophy of religion, Edited by william J. wainrigh, Oxford University Press: New York.
-        Facker, Gabriel.(1997) The Doctrine Revelation, Edinburgh: Edinburgh University Press.
-        Hardy, D.(2005) Karl Barth in the Modern Theologians, Edited by Daivid Ford, Oxford, Blackwell Publishing.
-        Schwöbell, C.(2005), Wolfhart Pannenberg in the Modern Theologians, Edited by Daivid Ford, Oxford: Blackwell Publishing.
-        Wilkinson. Michael & N, Campbell. Hugh,(2010), Philosophy of Religion: An Introduction, A&C Black, New York.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار