نقد و بررسی مستندات الهیات سلبی قاضی سعید قمی در معناشناسی صفات خداوند بر اساس روایات امام رضا(ع)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مدرسی معارف دانشگاه فردوسی مشهد و طلبه سطح چهار حوزه علمیه مشهد

2 معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)

3 عضو هیئت علمی دانشکده الاهیات مشهد

چکیده

معناشناسی صفات الهی از مباحث مهم اعتقادی در حوزه فلسفه، کلام و دین‌پژوهی است. قاضی سعید قمی از شمار متفکران شیعی است که با تأکید بر تباین خدا و خلق و رد هرگونه مناسبت میان آن‌ها و با رهیافتی تک‌بُعدی از مفهوم اسم و صفت، به اشتراک لفظی صفات خداوند و مخلوقات و نفی تشابه معنایی بین صفات خدا و خلق، در تمام جهات و در نتیجه نفی هر گونه شناخت خلق نسبت به ذات و صفات خدا روی آورده است. ایشان دیدگاه خود را منطبق بر سیره پیامبران الهی و روایات ائمه اطهار: و با تأکید بیشتر بر روایات امام رضا7قلمداد می‌کند. مقاله حاضر با رویکردی عقلی و جامع، به بررسی و نقد مستندات روایی الهیات سلبی قاضی سعید قمی در نفی اشتراک معنوی صفات خداوند از روایات امام رضا7پرداخته است و سعی می‌کند ناسازگاری این دیدگاه با روایات ائمه اطهار:خصوصاً با روایات امام رضا7 را اثبات کند.
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
https://magiran.com/paper/2119894
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1606927

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

aQaḍi Sa’id Qumi’s Negative Theology References Review & Criticism in Symantec of Divine Attributes based on Narrations of Imam Riḍa (peace be upon

نویسندگان [English]

  • sayed ali mashhadi 1
  • Vahideh Fakhar Noghani 2
  • Seyed Hussein Seyed Musavi 3
1 PhD candidate of Islamic Sciences, Ferdowsi University, Mashhad
2 Islamic knowledge, faculty of theology and Islamic Knowledge, Ferdowsi university of Mashhad
3 Associate Professor, Ferdowsi University
چکیده [English]

Symantec of Divine Attributes is among important topics of beliefs within the major of philosophy, theology, and religious studies. Qaḍi Sa’id Qumi with emphasis on heterogeneousness of God and creatures, and invalidating any sort of connection between them with a single approach of the concept of noun and attribute, believes in homonymy between Divine attributes and the creatures and rejects conceptual resemblance between the two in all aspects, which leads to rejection of any sort of cognition of the Essence or Attributes of God by the creatures. He considers his view according to the tradition of the divine prophets and narrations of the infallible Imams, emphasizing more on the narrations of Imam Riḍa (peace be upon him). This article reviews and criticizes the proofs and documentations of narrations used in the negative theology of Qaḍi Sa’id Qumi in rejecting content participation of Divine attributes from Imam Riḍa (peace be upon him) by an intellectual and comprehensive approach. It tries to express the incompatibility of such view with the narrations of the Ahlulbayt (peace be upon them) especially the narrations of Imam Riḍa (peace be upon him).

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Negative Theology
  • Symantec
  • Imam Riḍa (peace be upon him)
  • Assimilation
  • Denial of Likeness
-        ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1381)، اسماءوصفاتحق، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-        ابن أبی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین(1405ق)، عوالی اللئالی، چ1، قم: مؤسسه سید الشهدا7.
-        ابن‌بابویه، محمدبن‌على(1398ق)، التوحید(للصدوق) ، چ1، قم: انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
-        ــــــــــــــــــــ(1378ق)، عیون أخبار الرضا7، چ1، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-        آشتیانی، سید جلال‌الدین(1351)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، تهران: انستیتو ایران و فرانسه‌.
-        آمدی، سیف‌الدین(1367)، ابکار‌الافکار فی اصول‌الدین، تهران: انتشارات توس.
-        برقى، احمد بن محمد بن خالد(1371ق)، المحاسن، چ2، قم: دارالکتب الاسلامیه.
-        خمینی، سید روح الله(1384)، مصباح الهدایه الی االخلافة و الولایة، با مقدمه سیدجلال الدین آشتیانی، تهران: مؤسسه‌ تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
-        زنوزی، ملاعبدالله(1361)، لمعات الهیه، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-        سبزواری، ملا هادی(1369)، شرح المنظومه، تهران: ناب.
-        طباطبایی، سید محمد حسین[بی‌تا]، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت: مؤسسه الوفاء.
-        علی‌زمانی، امیرعباس(1375)، زبان دین، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
-        قمی، قاضی سعید(1373)، شرح توحید الصدوق، تصحیح و تعلیق نجفقلی حبیبی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-        ــــــــــــــــ(1381)، اربعینیات لکشف انوار القدسیات؛ تصحیح و تعلیق نجفقلی حبیبی؛ تهران: میراث مکتوب.
-        ـــــــــــــ(1362)، کلید بهشت، با مقدمه و تصحیح سید محمد مشکاة، تهران: الزهرا{.
-        کلینى، محمد بن یعقوب(1407ق)، الکافی(طـ الإسلامیه)، چ4، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-        مجلسى، محمد باقر(1403ق)، بحار الأنوار(ط ـ بیروت)، چ2، بیروت: دارالکتب احیاء التراث العربی.
-        ملا صدرا(1368)، شرح حکمت متعالیه اسفار اربعه، تهران: انتشارات الزهراء{.
-        ــــــــ(1388)، شواهد الربوبیة فی مناهج السلوکیة، مقدمه، تصحیح و تعلیق سید جلال الدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب.
-        ـــــــــ(1383)، شرح أصول الکافی(صدرا)، چ1، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
 
Schwöbell, C.(2005), Wolfhart Pannenberg in the Modern Theologians, Edited by Daivid Ford, Oxford: Blackwell Publishing.
Wilkinson. Michael & N, Campbell. Hugh,.(2010), Philosophy of Religion: An Introduction, A&C Black, New York.