بررسی میزان صحت انتساب غلوّ در احادیث کتاب «بصائر الدرجات»

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا س

2 عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا

3 دانشجوی دکتری دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا

چکیده

کتاب«بصائرالدرجات» یکی از کتب مهم روایی و متقدم شیعه با رویکرد کلامی است. این کتاب در تبیین مقامات معنوی امامان: مشتمل بر روایاتی است که از سوی برخی حدیث‌پژوهان شیعی و نیز شماری از مستشرقان، منتسب به غلو شده است. برخی نیز در مقایسه کتاب «بصائرالدرجات» با «الکافی» کلینی، اذعان می‌دارند احادیث بصائرالدرجات حاوی مطالب غلوآمیز بوده به همین جهت تعداد  قابل توجهی از احادیث آن، درکتاب شاگردش کلینی نقل نشده است. در این مقاله ابتدا به مقایسه محتوایی بین کتاب الحجۀ کافی و بصائرالدرجات پرداخته شده است و تعداد دقیق روایات مشترک و غیر مشترک آن دو، استخراج گشت و اثبات گردید که اکثر روایات این کتاب، در کتاب الحجۀ کافی ذکر شده است. در گام دوم نیز به صورت موردی به تحلیل سندی و متنی روایات باب «قدرة الائمه» از ابواب غیر مشترک با کافی، پرداخته شده است. در تحلیل نهایی، مغایرت آشکاری میان این روایات و آیات قرآن به دست نیامد. همچنین تعدادی از افراد متهم به غلو در سلسله اسناد برخی از روایات، از این اتهام مبرّی شناخته شدند.
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
https://www.magiran.com/paper/2044949
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1552699

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation on the authenticity of the exaggeration in the narrations of Basaer Al-Darajat- A case study of narratives “Ghodrat al-Aemeh (AS)

نویسندگان [English]

  • Parvin Baharzadeh 1
  • fathiyeh fattahizadeh 2
  • maryam ahadian 3
1 . Academic staff of the Department of Quran and Hadith Sciences, Al-Zahra University
2 . Academic staff of the Department of Quran and Hadith Sciences, Al-Zahra University
3 Ph.D. student at Alzahra University School of Theology.
چکیده [English]

The Book of Basaer Al-Darajat, is one of the most important and early books in Shia narrative books with the theological approach. This book, explains the spiritual authority of the Imams (AS), contains narrations that have been exaggerated by some Shiite hadith scholars as well as a number of orientalists. Some researchers compared the books "Basaer Al-Darajat" and "al-Kafi" Kulayni confirm that "Basaer Al-Darajat" contains exaggerative content, so considerable numbers of its narrations have not been quoted in Kulayni's book. In this paper, firstly, a comparison was made between the two books of Al-Hojjah (of Al-Kafi) and Basaer Al-Darajat, and the exact number of the common and non-common narrations of the two books were extracted and proved that most of the narrations of this book are mentioned in Al-Hojah of Al-Kafi. In the second step, a case-by-case analysis is made on the text and narration chains of Ahadith of "Ghodrat al-Aemeh (AS)" one of the ono-common chapters with the book of Al-Kafi. In the final analysis, there was no significant contradiction between these traditions and Quran verses found. Also, a number of people accused of exaggeration in the series of narration chains in some of the traditions, were found guilty of this accusation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Basaer Al-Darajat
  • Saffar
  • Al-Kafi
  • exaggeration
  • text and narration chains analysis

مراجع

قرآن کریم(ترجمه مکارم شیرازی)
-        ابن داود، تقی الدین(١٣٩٢ق)، رجال ابن داود، نجف: مطبعۀ حیدریۀ.
-        ابن غضائری، احمد بن حسین(1422ق)، رجال ابن غضائری، قم: دار الحدیث.
-        اصفهانی، محمد حسین(1418ق)، حاشیه کتاب المکاسب.
-        امیرمعزی، محمدعلی(1390)، «صفار قمی و کتاب بصائر الدرجات»، ترجمه ابوالفضل حقیری قزوینی، فصلنامه امامت‌پژوهی، ش4.
-        برومند اعلم، عباس و حسین غفاری ثمر(1396)، «مقایسه محتوای کتاب بصائر الدرجات با منابع معتبر روایی شیعه»، دو فصلنامه تاریخ نگری و تاریخ‌نگاری، ش20.
-        برقی، احمد بن محمد(1388)، الرجال، قم: مؤسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق7.
-        ـــــــــــــــــــ(1371ق)، المحاسن، قم: دار الکتب الإسلامیة.
-        بخاری، محمد بن اسماعیل(1406ق)، الجامع الصحیح، بیروت: دارالفکر.
-        جابلقی بروجردی، علی‌اصغر بن محمد شفیع(1410ق)، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، قم: مکتبۀ آیت الله مرعشی نجفی.
-        جوادی آملی، عبدالله(1383)، توحید در قرآن، قم: نشر اسراء.
-        حلی، حسن بن یوسف(1381)، خلاصۀ الاقوال، مشهد: آستان قدس رضوی.
-        خویی، سید ابوالقاسم(1409ق)، معجم رجال الحدیث، چ5، قم: مدینۀ ‌العلم.
-        سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر(1404ق)، الدر المنثور، قم: مکتبۀ آیت الله مرعشی نجفی.
-        شریف الرضی، محمد بن حسین(1379)، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم: مشهور.
-        شوشتری،محمدتقی(١٣٩0ق)، الاخبار الدخیلة، تهران: مکتبۀ الصدوق.
-        شیخ بهایی، محمد بن حسین(١٣٩٢)، اربعین، تهران: حکمت.
-        شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن بابویه(١413ق)، من لایحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین.
-        شیخ مفید، محمد بن نعمان،(١413ق)، الإختصاص، قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
-        صافی‌ اصفهانی، حسن(1418ق)، هدایۀ فی الاصول، قم: مؤسسه صاحب الامرأ.
-        صفار، محمد بن حسن(1404ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، قم: مکتبة آیت الله المرعشی النجفی.
-        صفری فروشانی، نعمت الله(1378)، غالیان کاوشی در جریان‌ها و برآیندها، مشهد: آستان قدس رضوی.
-        صنعانی، عبدالرزاق(1403)، المصنّف، بیروت: المجلس العلمی.
-        طباطبایی، محمد حسین(١٣77ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
-        طبرسی، فضل بن‌ حسن(١379ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
-        طوسی،  محمد بن حسن(١414ق)، الامالی، قم: دارالثقافه.
-        ـــــــــــــــــــــ(١415ق)، رجال، قم: موسسةالنشر الإسلامی.
-        ـــــــــــــــــــــ(1417ق) عدة الاصول، قم: موسسه آل البیت:.
-        ـــــــــــــــــــــ(1411ق)، الغیبۀ، قم: مؤسسه معارف اسلامی.
-        ـــــــــــــــــــــ(1417ق)، الفهرست، بیروت: دار المفید.
-        عرب، مرتضی و حسن نقی‌زاده(1390)، «بازکاوی اعتبار رجالی محمد بن سنان»، کتاب قیم، ش2.
-        قدردان قراملکی، محمد حسن(١٣٩٢)،  امامت، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-        کشی، ابوعمر و محمد بن عمر(1404ق)، اختیار معرفة الرجال، قم: موسسۀ آل البیت:.
-        کلینى،محمد بن یعقوب(١407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
-        مامقانی، عبدالله(١٣89)، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: مؤسسۀ آل‌البیت:.
-        مجلسى، محمد باقر(١403ق)، بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
-        ـــــــــــــــــ(1404ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
-        مدرسی طباطبایی، حسین(1389)، مکتب در فرآیند تکامل، تهران: کویر.
-        مطهری، مرتضی(1368)، مجموعه آثار، ج3، تهران: صدرا.
-        میلانی، محمد هادی(1384)، دیدگاه‌های علمی آیت الله میلانی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
-        نبوی قمی، ابوالفضل(1345)، امراء هستی، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
-        نجاشی، احمد بن علی(1416ق)، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، قم: موسسةالنشر الإسلامی.
-        نوری، حسین(١408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم: مؤسسة آل البیت‏:.
یثربی، یحیی(1378)، فلسفه امامت، قم: انتشارات وثوق

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار