تقیه؛ راهبرد اصلاحی و صیانت از حق

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دانش‌پژوه دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی جامعه المصطفی, العالمیه/

چکیده

در جستار حاضر  یکی از مسائل پر تنش میان شیعه و سنی که به مثابه شبهه و پرسش و در نهایت به صورت اتهام از سوی برخی از گروه‌های تندروی افراطی اهل سنت علیه شیعه در آمده است، یعنی باور به تقیه، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. نویسنده در این نوشته با استفاده از آیات و روایات، به‌ویژه روایاتی که از طریق اهل سنت آمده است و نیز دلیل عقلی، قواعد و اصول و سیره صحابه و همچنین نگره و فتوای عالمان و فقیهان شیعه و اهل سنت، اثبات و مدلل می سازد که تقیه برابر با دروغ، ریا و نفاق نیست و دامنه، موارد و احکام آن نظر به شرایط و اشخاص متفاوت می‌گردد. در نتیجه تقیه به طور مطلق نزد شیعه واجب نبوده و بدان عمل نمی‌شود. تقیه اختصاص به شیعه نداشته و در امت‌های پیشین و در میان مسلمانان اعم از شیعه و سنی به آن باور داشته و عمل می‌شده است. همچنین تقیه نه تنها در مقابل کفار بلکه در مقابل مسلمانان نیز جایز می‌باشد. تقیه به مثابه راهبرد اصلاحی، مبارزه مسالمت‌آمیز، دفاع و حفاظت از حق حیات، حق کرامت، حق آزادی بیان و اعتقاد، حمایت و حفاظت از اموال و ناموس و دین و حقیقت و دیگر مصالح است.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
https://www.magiran.com/paper/1490238
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1083163

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Taqiyah, the Reform Strategy and Protection of Hagh (Truth)

نویسنده [English]

  • Seyed Hussein Humayoun Mesbah
PhD candidate of Criminal Law and Criminology, Al-Mustafa International University
چکیده [English]

A very tensed topic among the Shiite and the Sunni groups which has been raised as a doubt, question and finally as an accusation from the radical extremists towards the Shiite, meaning the belief of Taqiayh, has been reviewed and analyzed. The author by the use of verses of the Quran and narrations especially those which has been narrated by the Sunnis and also intellectual reason, principles, rules and tradition of the Companions along with viewpoint and fatwas of Shiite and Sunni scholars and jurists will demonstrate and rationalize that: Taqiyah does not equal to lie, duplicity or hypocrisy and its domain, items and sentences will be different based on condition and people. Therefore Taqiyah in absolute form is not obligatory among the Shiite and is not acted upon on. Such act is not exclusive to Shiite and it has been accepted and practiced among the previous nations and among the Muslims regardless of them being Shiitte or Sunni. Also it is not only permitted to be used while facing the infidels but rather it has been permitted to be used when facing the Muslims. Taqiyah is understood as a reformation strategy, peaceful combat, defending and protecting the rights of living, munificence, freedom of expression and belief, support and protection of capitals, honor, religion, Reality and other benefits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shiite
  • Sunni
  • Taqiyah
  • Solution
  • Belief
  • Hypocrisy
-         ابن الجوزی، عبدالرحمن بن‌علی(بی‌تا)، کتاب الاذکیاء، ج1، مکتبه غزالی.
-         ابن الجوزی، عبدالرحمن بن‌علی(بی‌تا)، زاد المسیر فی علم التفسیر،ج4، دارالفکر، بیروت.
-         ابن العربی المالکی، ابوبکر(بی‌تا)، احکام القرآن، ج3، دارالکتب العلمیه، بیروت.
-         ابن تیمیه حرانی، احمد عبدالحلیم(بی‌تا)، الفتاوی الکبری، ج3، تحقیق: محمد مخلوف، دارالمعرفه، بیروت.
-         ابن حزم، علی ابن احمدبن سعید(بی‌تا)، المحلی، ج8، تحقیق: لجنۀ احیاء التراث العربی، دارالآفاق الجدیده، بیروت.
-         ابی‌شیبه الکوفی، ابوبکر عبدالله(بی‌تا)، الکتاب المصنفی الاحادیث و الآثار ج6، تحقیق: کمال یوسف، مکتبۀ الریاض.
-         انصاری، شیخ مرتضی(1411)، المکاسب؛ رسالۀ فی التقیه، ج3، دارالذخائر-خیام، قم.
-         بخاری، محمدبن‌اسماعیل(1407)، صحیح بخاری، ج5، تحقیق: د. مصطفی دیب البغاء، دارابن‌‌کثیر، یمامه، بیروت.
-         بیهقی، احمد بن الحسین بن علی(1994)، کتاب الزهدالکبیر، ج1، تحقیق عامر احمد حیدر، موسسۀ الکتاب الثقافیه، بیروت.
-         حاکم النیسابوری، محمدبن عبدالله(1411/1990)، المستدرک علی الصحیحین، ج3، تحقیق: مصطفی عبدالقادر عطاء، دارالکتب العلمیه، بیروت.
-         خرمشاهی، بهاءالدین(1376)،پیام پیامبر,، تهران.
-         خمینی، روح الله(1381)، المکاسب المحرمه، ج2، مؤسسه اسماعیلیان، قم.
-         ـــــــــــــــ(بی‌تا)، الرسائل، قم.
-         خویی، ابوالقاسم(1371)، مصباح الفقاهه، ج1، وجدانی، قم.
-         رازی، فخرالدین‌محمدبن‌عمرالتمیمی(1421ق/2000م)، مفاتیح الغیب، ج8، دارالکتب العلمیه، بیروت.
-         روحانی، سید صادق،(1413ق)،فقه الصادق}، ج11، موسسه دارالکتاب، قم.
-         سرخسی، شمس‌الدین ابوبکر محمدبن‌ابی‌اسهل(1406)، المبسوط، ج24، دارالمعرفه، بیروت.
-         سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر(بی‌تا)، جامع الاحادیث،ج8.
-         صدوق، محمدبن‌علی‌بن‌الحسین(بی‌تا)، الخصال، تحقیق: علی‌اکبر غفاری،جامعه مدرسین، قم.
-         صنعانی، عبدالرزاق‌بن‌همام(1403)، المصنف، تحقیق: حبیب‌الرحمن‌الاعظمی، المکتب ‌الاسلامی،  بیروت.
-         طباطبایی، سیدعلی(1404)، ریاض المسائل ج1، موسسه اسماعیلیان، قم.
-         طبری، ابی‌علی‌الفضل‌بن‌الحسن(1415/1995)، مجمع البیان، ج2، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت.
-         طبری، محمدبن جریر(1305ق)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج3، دارالفکر، بیروت.
-         طوسی، محمدبن‌الحسن(1409)، التبیان، ج2، تحقیق و تصحیح: احمد حبیب قصیر العاملی، مکتبه الاعلام الاسلامی.
-         ظهیر، احسان الهی(1415/1995)، الشیعۀ و السنۀ، اداره ترجمان السنه، لاهورـ پاکستان.
-         غزالی، محمد بن محمد ابوحامد(بی‌تا)، احیاءعلوم الدین ج3، دارالمعرفه، بیروت.
-         فیض‌الاسلام، سیدعلی‌نقی(بی‌تا)، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج3، مرکز نشر آثار فیض‌الاسلام، تهران.
-         قرطبی، محمدبن احمد، الجامع لأحکام القرآن ج10، دارالشعب، قاهره.
-         قزوینی، محمدبن‌یزید(بی‌تا)، سنن‌ابن‌ماجه، ج1، تحقیق: محمد فؤاد عبدالباقی، دارالفکر، بیروت.
-         مالک، مالک ابن انس(بی‌تا)، المدونۀ الکبری، ج3، کتاب الایمان، سعاده، مصر.
-         مکارم شیرازی، ناصر(1411)، القواعدالفقهیه، ج1، مدرسه الامام امیر المومنین}، قم.
-         نووی، یحیی بن شرف بن مری(1392ق)، شرح النووی علی صحیح مسلم، ج15، داراحیاءالتراث، بیروت.
-         هلالی، سلیم ابن قیس(1416)، اسرار آل محمد,، مترجم: اسماعیل انصاری زنجانی خوئینی، نشر الهادی، قم.