نقش و تأثیر اخلاق بر اعتقادات و باورهای دینی از دیدگاه اسلام

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعة المصطفی العالمیة

چکیده

اخلاق در همه ادیان و مکاتب از دیرباز مورد توجه بوده است. در دین اسلام نیز بر اهمیت و جایگاه اخلاق تأکید ویژه‌ای شده است به گونه‌ای که گاه در احادیث اخلاق برابر با همه دین معرفی شده و گاه هدف از نبوت پیامبر اکرم, تتمیم اخلاق و مکارم آن نام برده شده است. رابطه اخلاق و اعتقادات پیشتر در گفتار اندیشمندان مورد توجه بوده، ولی بیشتر به بررسی تأثیر اعتقادات به دین در رسیدن به اخلاق و رعایت آن در زندگی پرداخته‌اند. این نوشتار به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا اخلاق، تأثیر و نقشی در پذیرش اعتقاد دینی توسط انسان دارد یا به تعبیر دیگر نقش اخلاق در حوزه اعتقادات و شناخت دین و پذیرش آن چیست؟ واقعیت این است که رعایت اخلاق و تبعیت از مکارم و پرهیز از رذایل اخلاقی در زندگی، متضمن سلامت دل و جان انسان و نیز برطرف کننده حجاب‌های مختلف از او است. بر اساس آیات و روایات، وقتی دل انسان سالم شود و حجابهای رذایل اخلاقی از او برطرف شود، درک درست و کاملی از دین خواهد داشت و شیرینی و لذت اعتقاد به خدا و انس با او را با تمام وجود احساس می‌کند و چشیدن این شیرینی، شوقی در درونش ایجاد می‌کند که نتیجه آن، پذیرش دین و اعتقادات و جانفشانی در راه آن است.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگ ایران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگ ایران:
https://www.magiran.com/paper/1951931
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1444753

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Role and effect of ethics on religious opinions and beliefs from Islam point of view

نویسنده [English]

  • Hasan ali Akhlaghi Amiri
Associate professor of Al Mustafa International University
چکیده [English]

Ethics in all religions and schools has long being considered as an important concept. In Islam the importance of it is also emphasized sometimes in our hadith and even ethics are equated as whole religion and sometimes the purpose of prophetic of prophecy declared as completion of moral relation.  Relation between ethics and beliefs were considered important previously in scholar’s speeches .But they more paid attention to effects of beliefs on religion in order to reach moral and observing of that in life. This article is searching to answer this question that is ethic had effect in approaches religious beliefs by man? Or in other words what is the rule of ethic in beliefs era and in understanding religion and accept it? The truth is that the observance morality and obeying ethic and avoiding vices in life ensures Health of heart and soul and also is Eliminator of different veils from him. based on verses and hadith when the human hearts become healthy and different veils eliminate from him he will have a true understanding of religion and feels sweets of beliefs in God and tasting of these sweetness makes a joy inside of him that the result is to acceptance of religion and beliefs and sacrifice himself in the way of that.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics
  • Beliefs
  • Merits of ethics
  • Principles of beliefs
قرآن کریم
نهج‌الفصاحه
نهج‌البلاغه
-        آفندی آلوسی، شهاب الدین(1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-        ابوالقاسم حسین بن محمد، راغب اصفهانی(بی‌تا)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار الشامیه.
-        ابن مسکویه، ابوعلی احمد بن محمد بن یعقوب(بی‌تا)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، مکتبة الثقافة الدینیة.
-        ابوالحسین بن ورام(بی‌تا)، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، قم: مکتبه الفقیه.
-        ابو جعفر محمد بن حسن فروغ صفار(بی‌تا)، بصائر الدرجات الکبری فی فضائل آل محمد، تهران: منشورات اعلمی.
-        اسماعیلی‌زاده، عباس و محمد مهدی آجیلیان مافوق(1389)، «پژوهشی در بازیابی مصادیق «الذین فی قلوبهم مرض» در قرآن کریم»، آموزه‌های قرآنی، ش12.
-        امامی، محمدجعفر(1387)، لغات در تفسیر نمونه، قم: نشر امام‌علی‌بن‌ابی‌طالب}.
-         بدوی، عبدالرحمن(بی‌تا)، مذاهب الاسلامیین، بیروت: دارالعلم للملایین.
-         بلخی، جلال الدین محمد(1390)، مثنوی معنوی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
-         حسینی زبیدی، مرتضی(بی‌تا)، تاج العروس من جواهر القاموس،(دوره 20 جلدی) بیروت: دار الفکر.
-         حویزی، عبد علی بن جمعه(بی‌تا)، تفسیر نورالثقلین، تهران: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
-         جرجانی، سید شریف(1412ق)، شرح المواقف قاضی عضدالدین ایجی(دوره 8 جلدی) قم: شریف الرضی.
-         رازی، فخرالدین(1381)، مفاتیح الغیب(تفسیر کبیر) (دوره 32 جلدی) بیروت: داراحیاء التراث العربی.
-         زمخشری، جار الله(1389)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، (دوره 4 جلدی) تهران: ققنوس.
-         صادقی تهرانی، محمد(1363)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة، قم: انتشارات فرهنگ اسلام.
-         طباطبائی، محمد حسین(بی‌تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
-        طبرسی، فضل بن حسن(1379)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
-         طبرسی، علی بن حسن فضل(1385)، مشکوة الانوار فی غرر الاخبار، کتابخانه حیدریه.
-         طرابلسی، حسین بن محمد(1323ق)، حصون الحمیدیة لمحافظه العقاید الاسلامیة، دمشق.
-         طوسی، محمد بن حسن(1414ق)، الامالی، قم: دار الثقافه.
-         ــــــــــــــــــــــ (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربیه.
-        فیض کاشانی، محسن(1423ق)، الحقایق فی محاسن الاخلاق، قم: دار الکتب الاسلامی.
-         قرطبی، ابوعبداللّه محمد بن احمد(1364)، الجامع لاحکامِ القرآن و المبین لِما تضمنه مِن السنة و آیِ الفرقان، تهران: ناصر خسرو.
-        کلینی، محمدبن‌یعقوب(1365)، اصول کافی، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
-        لاهیجی، عبدالرزاق(1425ق)، شوارق الالهام فى شرح تجرید الکلام، قم: موسسه امام صادق7.
-         محمدی ری شهری، محمد(1384)، میزان الحکمه، قم: دار الحدیث.
-        مجلسی، محمدباقر(بی‌تا)، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار]، بیروت: موسسة اعلمی للمطبوعات.
-        مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان(1392)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-        مصباح یزدی، محمد تقی(1394)، فلسفه اخلاق، تحقیق و نگارش: احمدحسین شریفی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی8.
-         منسوب به امام رضا7(1406ق)، فقه الرضا7، مشهد: موسسه آل‌البیت].
-        هادی، اصغر(1385)، مکارم الاخلاق(پژوهشی پیرامون روایت تتمیم مکارم اخلاق و روایات همانند)، فصلنامه علمی، ترویجی اخلاق، ش5 و 6، ص: 253-229.
نوری، حسین بن محمد(1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: موسسه آل‌البیت] لاحیاء التراث.