«مهدویت» در اندیشه ابن‌عربی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد همکار جامعه المصطفی العالمیه

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

محور تحقیق حاضر تبیین دیدگاه ابن‌عربی در مسئله مهدویت است که با تکیه بر آثار او به ویژه فتوحات مکیه و مجموعه رسائل مورد واکاوی قرار گرفته است و در نتیجه به اثبات رسیده که ابن‌عربی آن گونه که برخی گمان برده‌اند، قائل به مهدویت نوعی نیست، بلکه نشانه‌هایی که او برای حضرت مهدیأ ذکر کرده، مطابق دیدگاه و آموزه‌های شیعی در مسئله مهدویت است. او مهدیأ را از عترت پیامبر,، سلاله حضرت زهرا{ و از تبار امام حسین} و والد آن جناب را امام حسن عسکری} فرزند امام‌نقی} معرفی نموده که حتماً روزی ظهور خواهد کرد و جهان را پس از امتلاء از جور و ستم پر از عدل و داد می‌کند. وی آن حضرت را بقیۀاللهأ، معصوم، صاحب علم لدنی و عالم به غیب و احکام آن حضرت را عین احکام رسول خدا, دانسته و براین باور است که گوهر و حقیقت شریعت نزد حضرت مهدیأ است. هر چند در مورد خاتم‌الاولیاء بودن حضرت مهدیأ ظاهر سخنان ابن‌عربی متشتّت و متعارض به نظر می‌رسد، لیکن سخنان وی قابل جمع است و می‌توان از قرائنی که در کلمات او وجود دارد به این نتیجه رسید که او خاتم الاولیاء محمدی به طور مطلق را حضرت علی} و مهدیأ می‌داند.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
 https://www.magiran.com/paper/1603881
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1151374

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mahdaviat in the View of Ibn Arabi

نویسندگان [English]

  • seyed mohamad mozafari 1
  • seyed morteza hoseini shahroodi 2
1
2 Professor of Ferdowsi University, Mashhad
چکیده [English]

The main subject of this research is defining the viewpoint of Ibn Arabi in terms of Mahdaviat which has been done based on his works especially Fotuhat Makia and the series of his Rasael, and it has been proven that Ibn Arabi, as some may think, does not believe in a typical Mahdaviat, rather some of the signs he has mentions for eminence Mahdi (a.j) is according to teachings and views of Shiite about the same topic. He introduces Mahdi (a.j) from progeny of Prophet (s.a.w) and eminence Zahra (a.s) and from the descendants of Imam Hussein (a.s) and whose father is Imam Hasan Askari (a.s) the son of Imam Naqi (a.s) and he is the one who will definitely appear one day and will save the world with justice, which has been filled with cruelty and injustice. He knows him as Baqiyat Allah, infallible, someone who has divine knowledge and knows the unseen realm and reality, considers his rules exactly like the rules of Holy prophet (s.a.w) and believes that the essence and reality of Sharia is with eminence Mahdi (a.j). Even though in regards to eminence of Mahdi (a.j) being the last of successors the words of Ibn Arabi seems to be various and to some extend contradictory, but his words have the capability of being summoned and it could be concluded through reading his words that he absolutely considers and identifies the last of Muhammad’s successors, the eminence Ali and Mahdi (a.j).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mahdi
  • Mahdaviat
  • Last of Successors
  • Last of Muhammad’s vicegerency
  • Ibn Arabi
  • Infallibility
  • Baqiyat Allah

مراجع

-         ابن‌عربی(بی‌تا)، الفتوحات المکیه،دوره 4جلدی، دارالفکر.
-         ـــــــ(1418ق)، رسائل، ج4، چ1، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
-         ـــــــ(2004م)، رسائل، تحقیق و تقدیم: سعید عبدالفتاح، چ1، بیروت: انتشارات العربی.
-         ابن‌بابویه، ابی‌جعفر محمدبن‌علی(1413ق)، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی اکبرغفاری، چ2، قم: جامعه مدرسین.
-         آشتیانی، سید جلال‌‌الدین(1368)، «ختم ولایت در اندیشه ابن‌عربی»، کیهان اندیشه، ش26.
-         ـــــــــــــــــــــ(1385ق)، شرح مقدمه قیصری، مشهد: دانشگاه مشهد.
-         جوادی‌آملی، عبدالله(1389)، همتایی قرآن و اهل‌بیت]، چ5، قم: مرکز نشر اسراء.
-         حاکم نیسابوری، الامام الحافظ ابی‌عبدالله محمدبن‌عبدالله(بی‌تا)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-         ترمذی، محمدبن‌علی(بی‌تا)، ختم الاولیاء، تحقیق: عثمان اسماعیل یحیی، بیروت: مطبعۀ الکالوثولیکیه.
-         شعرانی‌مصری‌حنفی، عبدالوهاب(1418)، الیواقیت و الجواهر فی بیان عقاید الکبایر، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-         شیخ بهایی(1373)، اربعین، ترجمه، تحقیق و تعلیق: عقیقی بخشایشی، چ1، قم: دفتر نشر نوید اسلام.
-      صبان، شیخ محمدبن‌علی(1399ق)، اسعاف الراغبین فی سیرة المصطفی و فضائل اهل بیت الطاهرین، چاپ شده در حاشیۀ «نور الابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار»، دارالفکر.
-         صنعانی، الامام الحافظ ابی‌بکر عبدالرازق بن همام بن نافع المصنّف(1421)، چ1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-         طبرسی، فضل‌بن‌حسن(1390ق)، اعلام الوری بأعلام الهدی، چ3، اسلامیه.
-         طوسی، محمدبن‌حسن‌بن‌علی، الغیبه،تصحیح وتحقیق عبادالله تهرانی، دار المعارف الاسلامیه
-         فقیه ایمانی، مهدی(1418ق)، چ2، قم: مجمع عالی اهل‌البیت].
-         قمشه‌ای، محمدرضا(1354)، رساله ذیل فص شیصی فصوص الحکم، قزوین 1354.
-         قونوی، صدرالدین(بی‌تا)، الشجر النعمانیه، شرح صدرالدین قونیوی، بیروت.
-         قیصری، داوود(1381)، رسائل قیصری، با حواشی آقا محمدرضا قمشه‌ای، تعلیق، تصحیح و مقدمه: سید جلال‌الدین آشتیانی، چ2، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
-         کاشانی، عبدالرازق(1377)، اصطلاحات الصوفیه، ترجمه محمد خواجوی، چ2، تهران: انتشارات مولی.
-         مظاهری، عبدالرضا(1390)، اندیشه ابن‌عربی، چ2، تهران: نشرعلم.
-         ملکی، محمد(1388)، خاتم اولیاء از دیدگاه ابن‌عربی و علامه آشتیانی، چ1، نشر ادیان.
-         یزدان‌پناه، سید یدالله(1388)، مبانی و اصول عرفان اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژهشی امام خمینی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار