نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانش‌پژوه دکترای کلام تطبیقی جامعه المصطفی,العالمیه

چکیده

در این مقاله آرای محمد مجتهد شبستری در باب حقیقت ایمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. از دیدگاه ایشان، «ایمان» حقیقتی از سنخ تجربه‌های دینی است و نه تنها با مقوله نظر و استدلال میانه‌‌ای ندارد، بلکه اصلاً با علم و معرفت به صورت عموم و با اعتقاد و باور به صورت خاص رابطه ندارد. وی ایمان را با شک قابل جمع می‌داند، ولی با یأس قابل جمع نمی‌داند. ایشان بر اساس روش پدیدار شناختی تاریخی معتقد است که مسلمانان بیشتر باید متکی بر تجارب دینی‌شان باشند تا معارف دینی، زیرا احیای دین وابسته به احیای تجارب دینی مسلمانان است نه احیای تفکر و معارف دینی؛ چرا که معارف دینی بر گرفته از تجارب دینی است که عمیق‌ترین لایه دین است. در باب حقیقت ایمان، شبستری در ابتدا می‌خواهد تجربه‌های همه مؤمنان را به صورت کلی ملاک و معیار ایمان قرار‌دهد تا شامل هر مدعی ایمان بشود، اما در مقام تبیین حقیقت تجربه‌های اصیل دینی به گونه‌ای پیش می‌رود که بسیار از سطح‌های زندگی انسان را شامل نمی‌شود، لذا در بررسی و تحلیل نظریات ایشان می‌توان به این نتیجه رسید که انسجام درونی گفته‌های وی در مورد حقیقت ایمان زیر سئوال می رود.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
https://www.magiran.com/paper/1490231
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1083164
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The reality of Faith (Īmān) from the Viewpoint of Mujtahid Shabistarī

نویسندگان [English]

  • Sayyed Murtaza Husaini Shāhrūdī 1
  • Sayyed Mihrāb al-Dīn Kāzimī 2

1 Professor of Comparative Philosophy, Ferdowsi University of Mashhad

2 PhD Student of Comparative Theology, Al-Mustafa International University

چکیده [English]

The paper is to study the views of Muhammad Mujtahid Shabistarī regarding the reality of faith. He believes that faith, in fact, is a kind of religious experience, which is not only irrelevant to arguments and theoretical issues, but basically, has no any connection with learning or knowledge in general and with belief in particular. In his point of view, faith is compatible with doubt, but it is irreconcilable with despair. Based on phenomenological method in history, he says that Muslims must rely on their religious experience more than religious. knowledge, because restoring religion is depended on Muslims' religious experience rather than reinstating religious thoughts and knowledge, for religious knowledge draws on religious experience that is the most important and profound layer of the religion. Concerning the reality of faith, however Shabistarī applies the experiences of all believers in general as a criterion of faith in order to embrace anyone who claims faith, but further he explains the reality of faith in the way that does not include many levels of human life. Therefore, analyzing his ideas ends to question the inner solidarity of his words about the reality of faith. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • faith
  • religious experience
  • knowledge
  • belief
  • Mujtahid Shabistarī
-         قرآن کریم
-         ابن‌منظور(2004)،  لسان‌العرب، ج1، چ۳، دار صادر، بیروت.
-         پترسون، مایکل و دیگران(1383)، عقل و اعتقاد دینی، طرح نو، تهران.
-         جمعی از نویسندگان(1386)، باورهای دینی، بنیاد پژوش‌های امام‌خمینی، قم.
-         جوادی آملی، عبدالله(1384)، تفسیر موضوعی، ج3، چ3، نشراسراء، قم.
-         ـــــــــــــــــ(1384)، تفسیر  موضوعی، ج14، اسراء، قم.
-         ـــــــــــــــــ(1384)، تفسیر موضوعی، ج11، چ3، اسراء، قم.
-         رازی، محمدبن‌عمر فخرالدین(1378)، المحصل، تحقیق حسین اتای،  منشورات شریف رضی.
-         شهرستانی(بی‌تا)، ملل و نحل، تخریج محمد‌بن عبدالله بدران، چ۲، انجلوا، قاهره.
-         شیخ صدوق(1380ق)، امالی، کتابفروشی اسلامیه، تهران.
-         فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد(1383)، العین، ج1، چ۲، تحقیق مهدی مخزومی و ابراهیم سامرایی، اسوه، قم.
-         قائمی‌نیا، علیرضا(1381)، تجربه دینی و گوهر دین، بوستان کتاب، قم.
-         مجتهد شبستری، محمد(1379)، نقدی بر قرائت رسمی از دین،  طرح‌نو، تهران.
-         ـــــــــــــــــــ(1383)، تأملاتی در قرائت انسانی از دین، طرح‌نو، تهران.
-         ـــــــــــــــــــ(1384)، هرمنوتیک کتاب و سنت، چ۶، طرح‌نو، تهران.