نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

ترکی بن‌علی (1984-2017م) از مشهورترین مفتیان گروه تکفیری داعش است. وی سخنرانی‌ها و آثار متعددی در راستای دینی‌جلوه دادن داعش و جنایات‌ آن‌ها دارد که از جملۀ آن‌ها شرح کتاب «نواقض الاسلام العشرة» محمد بن عبدالوهاب است. چهارمین مورد از این نواقض ده‌گانه «حکم بغیر ما انزل‌ الله» است که از دیدگاه بن‌علی شش مرتبه دارد و به جز مرتبه اول آن یعنی گناه، باقی موارد یعنی حکم بغیر ما انزل ‌الله در مسأله‌ای خاص، تبدیل حکم خدا به حکمی دیگر، تشریع حکمی به جای حکم خدا، ادعای حق تشریع مطلق و تعطیل کردن احکام الهی با استفاده از زور، موجب صدور حکم فقهی تکفیر و خروج از اسلام می‌شوند. مسئلۀ این مقاله، بررسی و نقد دیدگاه بن‌علی با روش «توصیف و تحلیل» است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مدعای بن‌علی در تکفیر «حاکم بغیر ما انزل ‌الله»،اولاً دچار تعارض و اضطراب درونی است، و او باید شرط استحلال و یا استکبار را در تکفیر تمام مراتب «حکم بغیر ما انزل الله» لحاظ کند؛ثانیاً معارض با آموزه‌های قرآن و سنت در تفکیک اسلام از ایمان، و کفر اعتقادی از کفر عملی است؛و ثالثاً مبتنی بر قاعدۀ تفسیری بی‌اساسی است که موجب دوری بن‌علی از میراث تفسیری اهل سنت گشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

نقد دیدگاه ترکی بن‌علی در تکفیر «حاکم بغیر ما انز‌ل ‌الله»

نویسندگان [English]

  • Hasan Zarnooshe Farahani 1
  • Mohammadhosein Zarnooshe Farahani 2

1 Associate Professor in Department of Theology and Islamic Studies, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.

2 MA of Quranic and Hadith Sciences, Allameh Tabataba'i University , Tehran, Iran.

چکیده [English]

ترکی بن‌‌علی (1984-2017م) از مشهورترین مفتیان گروه تکفیری داعش است. وی سخنرانی‌ها و آثار متعددی در راستای دینی‌جلوه دادن داعش و جنایات‌ آن‌ها دارد که از جملۀ آن‌ها شرح کتاب «نواقض الاسلام العشرة» محمد بن عبدالوهاب است. چهارمین مورد از این نواقض ده‌گانه «حکم بغیر ما انزل‌ الله» است که از دیدگاه بن‌علی شش مرتبه دارد و به جز مرتبه اول آن یعنی گناه، باقی موارد یعنی حکم بغیر ما انزل ‌الله در مسأله‌ای خاص، تبدیل حکم خدا به حکمی دیگر، تشریع حکمی به جای حکم خدا، ادعای حق تشریع مطلق و تعطیل کردن احکام الهی با استفاده از زور، موجب صدور حکم فقهی تکفیر و خروج از اسلام می‌شوند. مسئلۀ این مقاله، بررسی و نقد دیدگاه بن‌علی با روش «توصیف و تحلیل» است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مدعای بن‌علی در تکفیر «حاکم بغیر ما انزل ‌الله»، اولاً دچار تعارض و اضطراب درونی است، و او باید شرط استحلال و یا استکبار را در تکفیر تمام مراتب «حکم بغیر ما انزل الله» لحاظ کند؛ ثانیاً معارض با آموزه‌های قرآن و سنت در تفکیک اسلام از ایمان، و کفر اعتقادی از کفر عملی است؛ و ثالثاً مبتنی بر قاعدۀ تفسیری بی‌اساسی است که موجب دوری بن‌علی از میراث تفسیری اهل سنت گشته است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • داعش
  • ترکی بن‌علی
  • تکفیر
  • حاکم بغیر ما انزل‌ الله