An Analytical Review of the Role of Opinion in the Theology of Yāqūt by Ibn Nawbakht and Its Commentators

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Payame Noor University, Tehran, Iran (Corresponding Author).

2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Law, Payame Noor University, Tehran, Iran.

Abstract

   Regarding the knowability of God and the way of knowing Him, in the early theology, the discussion of “Taqlīd” (Arabic: تَقْلید, conformism) and “Naẓar” (Arabic: اَلْنَّظَر, speculation) has been discussed. “Taqlīd” is an intra-religious view of the knowledge of God, and “Naẓar” is an extra-religious view of rational knowledge. In the new discourse, “Naẓar” is contrasted with practice (Arabic: اَلْعَمَل, practice) and becomes important in the field of theology in the early Islamic theology. This article, written using a descriptive and analytical method, aims to examine and analyze the issue of the role of opinion in the theology of the book Yāqūt (Arabic: کِتاب الْیاقوت; romanized: Kitāb at-Yāqūt, lit.: The Book of Ruby) and its commentators. The question is, what does “Naẓar” mean and what is the application of “Naẓar” in the theology of the book Yāqūt and his commentators? What is the method of knowing God before them? With the dual design of “Taqlīd” and “Naẓar”, the author of Yāqūt has placed “Naẓar” in contrast of “Taqlīd” and has chosen the path of “Naẓar”. The findings of this research are that “Naẓar” in Yāqūt and its commentators means “ratiocination and cogitation” and the position of “Naẓar” for them is “epistemological” and they provide reasons not only for the necessity of knowing God, but also for the rational necessity of speculation, and accordingly, their approach is “issues related to outside religion”. Raising this issue illustrates the importance of the method of knowing God.

Keywords

Main Subjects

References

  • آل عبدالجبار بحرانى، سلیمان بن احمد(1430)، إرشاد البشر فی شرح الباب الحادی عشر، محقق: آل سنبل، ضیاء بدر، قم: طلیعة النور.
  • ابن‌نوبخت، ابی اسحاق ابراهیم(1413)، کتاب الیاقوت فی علم الکلام، تحقیق: علی اکبر ضیایی، قم: مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی العامه.
  • ارسطو(1384)، متافیزیک، ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی. چ3،تهران: انتشارات حکمت.
  • افلاطون(1366)، دورۀ آثار افلاطون، جلد دوم و سوم، ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی، تهران: خوارزمی.
  • اعرجی، عمیدالدین(1381)، اشراق اللاهوت فی نقد شرح‌الیاقوت، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
  • اوجاقی، ناصرالدین(1390) «وجوب نظر(به‌کارگیری عقل) در معارف دینی از منظر کلام اسلامی»، معرفت‌ کلامی، س2، ش1، ص: 158-127.
  • بحرانی، کمال‌الدین میثم‌بن‌علی‌بن‌میثم(1434)، قواعد المرام فی علم الکلام، کربلاء: العتبه الحسینیه المقدسه.
  • بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی(1415)، شرح المصطلحات الکلامیة، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  • بیدهندی، محمد و حسین سلطانی(1395)، «بررسی جایگاه «نظر و تفکر» نزد قاضی عبدالجبار»، تحقیقات کلامی، س4، ش13، ص: 104-87.
  • التفتازانی، سعدالدین(1419)، شرح المقاصد، تحقیق: عبدالرحمن عمیره، تصدیر: صالح موسی شرف، ج1، بیروت: عالم الکتب.
  • جهامی، جیرار،(2006)، الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفکر العربی و الإسلامی(تحلیل و نقد)، ج۲، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
  • حلی، حسن‌بن‌یوسف(1363)، انوار ‌الملکوت فی شرح‌ الیاقوت، تحقیق: محمد نجمی الزنجانی، انتشارات بیدار.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1982/ 1387)، نهج الحق و کشف الصدق، تهران: موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1410)، رساله السعدیه، مصحح: عبدالحسین محمد على بقال، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى8.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1404)،کشف الفوائد فی شرح قواعد العقائد، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى8.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1413)، کشف ‌المراد فی تجرید الاعتقاد، مصحح: حسن حسن‌زادۀ آملی، چ4، قم: جماعة المدرسین فی الحوزه العلمیه بقم، مؤسسه النشر الإسلامی.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1380)، تهذیب الوصول الی علم الاصول، ج1، لندن: موسسة الامام علیG.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1425)، نهایة الوصول الی علم الاصول، ج2، 3، 4 و 5، قم: موسسه الامام الصادقG.
  • راغب اصفهانی، حسین(1430)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، دمشق: دارالقلم/ دارالشامیه.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1383) ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه.
  • زمخشری، ابوالقاسم محمودبن‌عمروبن‌احمد(بی‌تا)، تفسیر الکشاف(نسخۀ تایپی)، کتابخانۀ مجازی الفبا.
  • شعرانی، ابوالحسن،(1372)، کشف المراد شرح فارسی تجرید الاعتقاد، چ7، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  • طوسی محمد بن حسن(1400ق)، الاقتصاد الهادی الی طریق الرّشاد، تهران: ناشر مکتبة چهل ستون العامه و مدرستها.
  • ــــــــــــــــــــــــ(1405)، تلخیص المحصل(قواعدالعقائد) چ2، بیروت: دارالضواء.
  • ــــــــــــــــــــــــ(1413)، قواعد العقاید، ملاحظات: علی حسن حازم، بیروت: دارالغربه.
  • عباسی حسین‌آبادی، حسن، نصیری، رضا؛ رسولی شربیانی، رضا و عامری برکی، محمد رضا (1402)، «پژوهشی معرفت‌شناختی دربارۀ «فکر» و «نظر» در مراتب صدور در اثولوجیا»، نشریۀ علمی ذهن، دوره بیست و چهارم، ش96، ص: 200-175.
  • عبدالجباربن‌احمد،(بی‌تا)، شرح الاصول الخمسه، تعلیق: امام احمدبن الحسین بن ابی هاشم، ححقه و قدّم له: عبدالکریم عثمان، بیروت: مکتبة وهبة.
  • علم‌الهدی، مرتضی(1411)، الذخیره فی علم الکلام، تحقیق: السید احمد الحسینی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  • عمر، احمد مختار(1429/ 2008)، معجم اللغة العربیة المعاصرة، مجلد الاول، قاهره: عالم الکتب.
  • غرویان، محسن(1386)، ترجمه و شرح باب حادى عشر، قم: دارالعلم.
  • فلوطین(1366)، دورۀ آثار فلوطین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
  • معرفت، محمدهادی(1387)، علوم قرآنی، قم و تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید و سمت.
  • مقداد، فاضل(1405)، ارشاد الطالبین الی نهج‌المسترشدین، محقق: مهدی رجایی، قم: کتابخانۀ عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی8.
  • ــــــــــــــ(1370)، الباب الحادی عشر(مع شرحیه النافع یوم الحسر و مفتاح الباب)، محقق: مهدی محقق، چ2، مشهد: آستان قدس رضوی.
  • ملاحمی خوارزمی، محمود بن محمد(1991)، المعتمد فی أصول الدین(ملاحمی)، [بی‌جا]: الهدی.
  • ناشناخته(1382)، هدایة الأصول(شرح فارسی باب حادی عشر)، مصحح: اسماعیل تاجبخش، تهران: مجلس شورای اسلامی، کتابخانه موزه و مرکز اسناد.

Files

Share

How to cite

Statistics