The sources of ijtihad in the thought of Ahmad bin Muhammad bin Khaled Barqi in the theological school of Qom

Document Type : Original Article

Authors

1 PHD student of Shi’a studies of Religions and Denominations University, Qom

2 Associate Professor of the University of Religions and denominations and Director of the Department of Islam and Religions, Imam Reza Research Institute

3 Assistant Professor and Researcher of Isfahan Seminary Institute of Higher Education

4 Assistant professor at the Qur'an and Hadith Research Institute

Abstract

Ahmad bin Muhammad bin Khalid Barqi is one of the companions of Imam Javad, Imam Hadi and Imam Askari (pbh) and is one of the great hadith scholars of Imamiah in the third century of Hijri. In this article, by a descriptive and analytical method we are looking for Barqi’s methodology of inference based his book Al-Mahasen. Barqi, like his father Muhammad bin Khaled, was one of the main transmitters of the traditions of “unintentional knowledge” to Qom. Barqi has mentioned most of the narratives of unintentional knowledge with a special arrangement that can indicate the epistemological system of his line of thought. He has collected the hadiths related to education in the chapter "Al-Masabih al-Zolam" of Al-Mahasen book. After the chapter of "Reason", he has brought the chapter of "Knowledge" and by mentioning a narrative of unintentional knowledge, he stated that people do not have an obligation to knowledge and knowledge is beyond the control and authority of man. The narration of a hadith in the chapter of “Religion” indicating the granted faith shows that the meaning of the faith being Allah’s action in Barqi’s viewpoint is something that does not contradict to man’s free will. Likewise, human’s inborn knowledge which is granted in the world of “Zar” is different from other kinds of knowledge, although all of them are unintentional and actions of Allah.

Keywords

References

  • قرآن کریم

    • استرآبادی، محمدعلی(1422)، منهج المقال، قم: مؤسسه آل‌البیتD.
    • اشعری، ابوالحسن(1400)، مقالات الاسلامیین، تصحیح هاموت زیتر، چ3، آلمان: فرانس شتاینر.
    • امیرخانی، علی(1396)، معرفت اضطراری در قرون نخستین اسلامی، قم: دارالحدیث.
    • امین، سید محسن(1406)، أعیان الشیعة، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
    • انوشه، حسن(1371)، «برقی»، دائرة المعارف تشیع، زیر نظر احمد صدر حاج سید جوادی، بهاء الدین خرمشاهی و کامران فانی، تهران: مؤسسه دائرة المعارف تشیع.
    • برقی، احمد بن محمد بن خالد(1371ق)،‌ المحاسن، چ2، قم: دار الکتب الاسلامیه.
    • برنجکار، رضا(1394)، روش‌شناسی علم کلام(اصول استنباط و دفاع در عقاید)، قم: دار الحدیث.
    • توحیدلو، اکبر(1394)، «وثاقت برقی با تأکید بر مشایخ او در المحاسن»، مجله علوم حدیث قم، س20، ش4.
    • حلی، حسن بن یوسف(1381ق)، خلاصة الأقوال فی معرفة الرّجال، چ2، نجف: المطبعة الحیدریه.
    • حلی، تقی‌الدین ابن داود(1392ق)، رجال ابن داود، نجف: المطبعة الحیدریه.
    • حکیم، سید محمدتقی(1427)، الاصول العامه للفقه المقارن، قم: مجمع جهانی اهل بیتD.
    • حموی، یاقوت(بی‌تا)، معجم البلدان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • خویی، سید ابوالقاسم(1413)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة.
    • جاودان، محمّد و حسین منصوری راد(1392)، «ابان بن تغلب؛ متکلّمی از تبار محدّثان امامی»، تحقیقات کلامی، س1، ش1.
    • جمعی از پژوهشگران، زیر نظر محمدتقی سبحانی(1395)، جستارهایی در مدرسه کلامی قم، قم: دار الحدیث.
    • رضایی، محمدجعفر(1398)، معنا و منزلت عقل نزد متکلمان امامیه، قم: دار الحدیث.
    • زکی‌زاده رنانی، علیرضا(1395)، ترجمه المحاسن برقی، چ3، مشهد: اعتقاد ما و رستگار.
    • سبحانی، جعفر(1414)، کلیات فی علم الرجال، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
    • ـــــــــــــــــ(1429)، نظریة المعرفة، قم: مؤسسه امام صادقG.
    • سبحانی، محمّدتقی(1391)، «کلام امامیه، ریشه‌ها و رویش‌ها»، نقد و نظر، ش 65.
    • سجادی، صادق(1394)، «دیوان‌سالاری ایرانی به روزگار اسلام تا پایان عصر اول عباسی»، تاریخ جامع ایران، تهران: بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
    • شبیری زنجانی، سید محمّد جواد(1378)، «برقی ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد»، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، چ2، تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی.
    • شریف مرتضی(1411)، الذخیرة فی علم الکلام، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
    • شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی(1423)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الاسلام، قم: مؤسسه معارف الاسلامیه.
    • شیخ بهائی، محمد بن حسین(1398ق)، الوجیزة فی علم الدرایه، قم: بصیرتی.
    • شیرزاد، محمّدحسین، شیرزاد، محمدحسن و محسن نورایی(1396)، «جریان فکری ادب و بازخوانی دلایل اخراج و بازگشت احمد برقی به قم»، مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، ش 35.
    • طارمی، حسن(1378)، «برقی»، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، چ2، تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی.
    • طالقانی، سید حسن(1391)، «مدرسه کلامی قم»،‌ نقد و نظر، ش 65.
    • طباطبایی، سید محمدکاظم(1391)، مجموعه‌ درس‌های حدیث‌شناسی، قم: دار الحدیث.
    • طوسی، محمد بن حسن(1415ق)، الرجال، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
    • ــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • ـــــــــــــــــــــــــــ(1420)، الفهرست، تصحیح عبدالعزیز طباطبایی، قم: مکتبة الطباطبایی.
    • ـــــــــــــــــــــــــــ(1411)، الغیبة للحجّة، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم: دار المعارف الإسلامیه.
    • ــــــــــــــــــــــــــــ(1407)، تهذیب الأحکام، تصحیح: حسن موسوی خرسان، چ4، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • ـــــــــــــــــــــــــــــ(1390ق)، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    • غضائری، احمد بن الحسین(1364)، رجال ابن الغضائری، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    • فرهنگ انصاری، حسین(1381)، «برقی»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران: بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
    • قمی، حسن بن محمّد بن حسن(1385)، تاریخ قم، تصحیح محمّدرضا انصاری، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
    • کرباسی، اکبر(1391)، «مدرسه کلامی کوفه»، نقد و نظر، ش 65.
    • کشی، محمّد بن عمرو(1348ق)، رجال الکشّی، مشهد: دانشگاه مشهد.
    • کلینی، محمّد بن یعقوب(1407)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
    • گرامی، سید محمد هادی(1391)، «تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری و طیف مفضل بن عمر»، مجله تاریخ و تمدن اسلامی، ش 15.
    • محیط طباطبایی، محمّد(1318)، «ادب و ادیب» ماهنامه آموزش و پرورش، ش1.
    • مدرسی طباطبایی، سید حسن(1386)، مکتب در فرایند تکامل، تهران: امیر کبیر.
    • مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین(1409)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، چ2، قم: دار الهجره.
    • مصطفوی، سید جواد(1369)، ترجمه اصول کافی، تهران: اسلامیه.
    • مظفر، محمدرضا(1375)، اصول الفقه، چ5، قم: اسماعیلیان.
    • معارف، مجید و رضا قربانی‌زرین(1391)، «احمد بن محمّد بن خالد برقی در آیینه المحاسن»، مجله لسان صدق، ش 1.
    • موسوی، سیدمحمود، احمدی، رسول(1392)، «ایمانِ موهبتی از منظر آیات و روایات»، تحقیقات کلامی، ش 3.
    • ناشئ اکبر(1386)، الأوسط فی المقالات، تحقیق علیرضا ایمانی، قم: نشر دانشگاه ادیان.
    • نجاشی، احمد بن علی(1416)، رجال النجاشی، چ5، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
    • نوری، حسین(1427)، دار السلام فی ما یتعلق بالرؤیا و المنام، بیروت: دار البلاغه.

Files

Share

How to cite

Statistics