Analysis and study of Sheikh Tusi's approach in interpreting the verses of Imamate and Wilayat

Shakery Zawardehi, Ruhollah; Madavi Rad, Mohammad Ali; Habetinejad, Ali

doi:10.22034/pke.2022.12981.1620

Analysis and study of Sheikh Tusi's approach in interpreting the verses of Imamate and Wilayat

Document Type : Original Article

Authors

¹ Associate Professor at Department of Shia Studies, Farabi School, University of Tehran. iran

² Associate Professor at Department of Quranic and Hadith Sciences, Farabi School, Tehran University. Tehran. iran

³ PHD student at Teaching Islamic Studies Department, Farabi School, University of Tehran. Tehran. iran

10.22034/pke.2022.12981.1620

Abstract

Belief in the assignment by narration and immediate Imamate of the Amir al-Mu'minin (as) is considered as the main feature of the Imamiyah belief and Imamiyah scholars have long paid attention to its establishment through the interpretation of verses of Quran. The main problem of this research is the analysis and investigation of Sheikh Tusi's approach in the interpretation of the verses of Imamate and Wilayat, which was done by comparing the interpretation of Sheikh with the interpretation of his co-thinkers in the theological school of Imamiyah of Baghdad, such as Seyyed Mortaza and Sheikh Mofid, as well as the previous interpretation method of Imamiyah commentators such as Qomi and Ayyashi. To achieve this goal through analytical methods and library studies, all of Sheikh's works have been studied and his viewpoint about these verses from aspects such as the position of Hadith in determining the meaning of verses, the allegorical interpretation of the Quran based on Hadithes, establishing his argument based on the principle of proximity between Islamic schools and the position of commentators in Sheikh interpretation has been analyzed. Sheikh Tusi's interpretation of the verses of Wilayah and Imamate can be considered as a deductive interpretation based on a rational understanding of the revelation and in terms of the narrative heritage of Imamiyah school and the extension of the interpretation school of Imamiyah of Baghdad, which Considering the special place of the subject of Imamate in the demarcation of Islamic schools, with an interactive approach, while defending the Quranic foundations of the thought of Imamate and the necessity of the text to determine the Wali, it tries to present the Shia interpretative point of view and present the Quranic foundations of Imamiyah on the subject of Imamate in the intellectual environment of the Islamic society of that time.

Keywords

References

آریانی، احسانه(1394)، بررسی تطبیقی آیات ولایت در دو تفسیر روایی نورالثقلین و الدرالمنثور، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی(پایان‌نامه ارشد).
ابن بابویه، على بن حسین‏(1404)، الإمامة و التبصرة من الحیرة، قم: مدرسة الإمام المهدىQ‏.
ابن بابویه، محمد بن على(1414)‏، إعتقادات الإمامیة، قم‏: کنگره شیخ مفید.
ـــــــــــــــــــــــــــ(1378ق)‏، عیون أخبار الرضاG‏، تهران: نشر جهان.
ـــــــــــــــــــــــــــ(1403)، ‏معانی الأخبار، تصحیح على اکبر غفارى، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن‌المرتضی، احمد بن یحیی(1407)، طبقات المعتزله، تحقیق سو سنّه دیفلد و قلزر، بیروت: [بی‌نا].
اخوان‌مقدم، زهره(1393)، نقد آراء ابن تیمیه در آیات ولایت، تهران: دانشکده علوم و فنون قرآن.
اسماعیلی، مهران و ربابه نبی‌الهی(1397)، «بررسی تطبیقی تفسیر کلامی آیات امامت در تفاسیر اثنی عشریه و زیدیه تا پایان دورة آل بویه»، آینه معرفت، س18، ش54.
انصاری، حسن و اشمیتکه، زابینه(1398)، «شیخ طوسی نگاشته های کلامی او و سُنّت تداول آن‌ها»، آیینه پژوهش، س30، ش6.
ایماندوست، علی اصغر(1395)، آیات ولایت در تفسیر فخررازی، قم: دلیل ما.
جبرئیلی، محمدصفر(1389)، سیر تطور کلام شیعه، دفتر دوم: از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
حسینی زاده خضرآباد، سید علی(1395)، تطوّرات کلام امامیه در مدرسۀ بغداد، قم: دار الحدیث.
رازى، ابوالفتوح حسین بن على‏(1408)، روض‌الجنان و روح‌الجنان فى تفسیرالقرآن، مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏.
رضا داد، علیّه و سید کاظم طباطبایی(1387)، «گاه شماری آثار شیخ طوسی»، مطالعات اسلامی، ش80.
سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر(1404)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
ساعدی، محمد(1394)، آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی.
سمرقندى، نصر بن محمد بن احمد(بی‌تا)، بحر العلوم‏، بیروت‏: دار الفکر.
شریف مرتضى، على بن حسین(1410)، الشافى فى الإمامة، تحقیق عبدالزهراء حسینى، تهران: موسسة الصادقG.
صفار، محمد بن حسن(1404)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد`، قم: [بی‌نا].
طباطبایی، سید حیدر(1387)، پژوهش تطبیقی در بطون قرآن، قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
طبرسى، فضل بن حسن(1372)‏، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، چاپ سوم‏، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طوسى، ابوجعفر محمد(1414)(الف)، الامالی، قم: دار الثقافة
ـــــــــــــــــــــــــ(1382)، تلخیص الشافی، قم: موسسه انتشارات المحبین.
ـــــــــــــــــــــــــ(1414)(ب)، المفصح (چاپ شده در ضمن الرسائل العشر)، قم: انتشارات اسلامى.
ـــــــــــــــــــــــــ(1375ق)، الاقتصاد الهادی إلى طریق الرشاد، [بی‌جا]: نشر کتابخانه.
ـــــــــــــــــــــــــ(1362)، تمهید الاصول فى علم الکلام‏، تصحیح عبدالمحسن مشکوه‏الدینى، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ‏ دانشگاه تهران.
ــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، التبیان فى تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیرعاملى، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
ـــــــــــــــــــــــــــ(1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة‌، چ3، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة‌.
الطهرانی، آقا بزرگ(1403)، الذّریعة إلى تصانیف الشّیعة، بیروت: دار الأضواء.
عیاشى، محمد بن مسعود(1380ق)، تفسیر العیاشی، تحقیق سید هاشم رسولى محلاتى، تهران: المطبعة العلمیة.
غلامی، سید سجاد و همکاران(1396)، « تحلیل ارتباط بینامتنی آیه تطهیر با عمده‌ترین آیات امامت»، دوره هشتم، ش5.
کلینى، محمد بن یعقوب(1407)‏، الکافی، چ4، ‏تهران: دار الکتب الإسلامیة.
کوفى، فرات بن ابراهیم(1410)، تفسیر فرات الکوفی، تهران: مؤسسة الطبع و النشر.
قمى، على بن ابراهیم(1404)، تفسیر القمی، چ3، قم: دار الکتاب.
مرتضوی، سید رضی(1390)، «آیه ولایت در تفسیر عامه»، مجله نیستان، س2، ش2.
محقق، مهدی(بی‌تا)، «مقدمه‌ای بر تلخیص الشافی شیخ طوسی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، س17، ش 3 و4.
مفید، محمد بن محمد بن نعمان(1431)(الف)، الجمل و النصرۀ لسید العترۀ فی حرب البصرۀ، قم: دارالمفید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(ب)، الارشاد، قم: دارالمفید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(ج)، المسائل العکبریة، قم: دارالمفید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(د)، الفصول المختاره من العیون و المحاسن، قم: دارالمفید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(و)، الإفصاح فی الإمامة، قم: دارالمفید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(ز)، النکت الاعتقادیة، قم: دارالمفید.
نجارزادگان، فتح‌الله(1391)، بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیدگاه فریقین، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
نفیسی، شادی و زهرا عماری(1393)، «مبانی رویکرد ادبی در تفسیر سید مرتضی و شیخ طوسی با تکیه بر ال”امالی» و التبیان»، پژوهشهای ادبی قرآنی، س2، ش3.