The Relation between "Grace" and "Will" in Avicenna's Thought

Document Type : Original Article

Authors

1 PhD student at the University of Religions and Denominations, and director general of research affairs at Al-Mustafa International University

2 Associate professor at department of Islamic Philosophy, Mufid University

3 assistant professor at Research Institute for Islamic Culture and Thought

Abstract

The article is to examine and find an answer for inconsistency between "Divine grace" and "Divine will" in the context of "grace" theory. According to this theory, conferring grace is imperative for God and this "necessity" seems to contradict Divine will. Considering Avicenna's metaphysical and theological principles, the author has reached the conclusions that; first, in Avicenna's thought grace theory is based on the basics and principles that are somehow consistent with the beginning and the end of Avicenna's philosophy. Second; therefore, grace theory is comprehensible only with respect to these basics and principles. Third, according to Avicenna's point of view regarding the principles of existents (beings), the structure of the universe, and the Essence and Attributes of the Exalted Creator, especially His creative foreknowledge and will, the necessity of grace is not only consistent with Divine will; but, it is resulted from His essence, knowledge, and necessary volition. Meaning, the universe is an integral part of the Necessary Being based on His necessary volition. Consequently, no contingent being other than the Supreme Being can impose a necessity on Him. The objections and difficulty in understanding Avicenna's theory of grace origin in overlooking Avicenna's principles, as well as comparing and identification of Divine Essence with human features.

Keywords

References

  • ابن سینا، حسین بن علی(۱۳۸۳)، المبدأ و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: دانشگاه تهران/ مرکز بین المللی گفتگوی تمدن‌ها/ دانشگاه مک‌گیل.
  • ــــــــــــــــــــ(۲۰۰۷م)، کتاب المجموع أو الحکمة العروضیة، تحقیق و تقدیم د. محسن صالح، بیروت: دار الهادی.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۷۹)، التعلیقات، چ4، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۳)، الهیات، دانش‌نامه علایی، حواشی و تصحیح محمد معین، چ2، همدان: دانشگاه ابن‌سینا، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۶)، الاشارات و التنبیهات، ج۳، تحقیق: حسن حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۹۱)، الشّفاء، الهیات، راجعه و قدّم له ابراهیم مدکور، تحقیق: الأب قنواتی، سعید زاید، چ2، قم: مکتبة سماحة آیت الله العظمی المرعشی النجفی الکبری.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۴۰۵ق)، المدخل فی المنطق الشفاء، قم: مکتبة الاعلام الاسلامی.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۳)، الاشارات و التنبیهات، ج۲، تحقیق آیت الله حسن‌زاده آملی، چ1، قم: بوستان کتاب.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۸)، تفسیر سوره فلق، در مجموعه رسائل، تصحیح و توضیحات، سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۸)، رساله در سبب استجابت دعا و کیفیت و تأثیر زیارت، ترجمه ضیاءالدین درّی در: مجموعه رسائل، تصحیح و توضیحات، سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۸)، رساله عرشیه، در مجموعه رسائل، ترجمه محمود شهابی، ضیاءالدین دری، محمد مهدی فولادوند، مقدمه و تصحیح و توضیحات و ارجاع به منابع سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۸۸)، رساله عشق، در: مجموعه رسائل، تصحیح و توضیحات، سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۳۹۶)، المباحثات، مقدّمه و تصحیح محسن بیدارفر، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۴۲۸ق)، الشّفاء، المنطق، البرهان، مع تعلیقات العلّامه السید محمد حسین طباطبایی، مراجعه الدکتور ابراهیم بیومی مدکور، تحقیق ابوالعلا عفیفی، قم: ذوی القربی.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۹۹۲م)، النجاة فی المنطق و الالهیات، حقّق نصوصه و أخرجه أحادیثه الدکتور عبدالرحمن عمیره، بیروت: دار الجیل.
  • ــــــــــــــــــــ(۱۹۹۳م)، رسالة فی الحدود، در: رسائل منطقیة فی الحدود و الرسوم للفلاسفة العرب، ابن‌حیان، الکندی، الخوارزمی، ابن‌سینا، الغزالی، حقّقها و قدّم لها و علّق علیها الدکتور عبدالامیر الأعسم، بیروت: دارالمناهل.
  • ــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، با ویرایش و دیباچه محمّد تقی دانش‌پژوه، چ2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • ارسطو(۱۳۸۵)، ما بعد الطبیعه، ترجمه حسن لطفی، چ2، تهران: مرکز.
  • ــــــ(1385)، سماع طبیعی(فیزیک) ترجمه محمد حسن لطفی، تهران: طرح نو.
  • ارکون، محمد(۱۳۹۵)، انسان‌گرایی در تفکّر اسلامی، مترجم احسان موسوی خلخالی، تهران: طرح نقد.
  • انتظام، سید محمد(۱۳۹۶)، «بررسی فاعل و قابل‌بودن خداوند نسبت به صور موجودات»، پژوهشنامه فلسفه دین(نامه حکمت).
  • ـــــــــــــــ(۱۳۹۶)، «بررسی تفسیر سهروردی و ملاصدرا از نسبت وجودشناختی ماهیت و وجود در فلسفه ابن‌سینا»، خردنامه صدرا، ش ۸۸.
  • بهشتی، احمد(۱۳۸۷)، هستی و علل آن(شرح نمط چهارم اشارات و تنبیهات) چ2، قم:‌ بوستان کتاب.
  • بهشتی، احمد و همکاران(۱۳۹۲)، «نوآوری‌های ابن‌سینا در مسئله علّیت»، فصل‌نامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، دوره ۱۳، ش۱.
  • پورحسن، قاسم(۱۳۹۷)، فلسفه فارابی، گسست بنیادین معرفتی از سنّت یونانی، تهران: نقد فرهنگ.
  • جانسنس، جولیس(۱۳۹۷)، خلقت و فیض از منظر ابن‌سینا، ترجمه موسی ملایری، دو فصلنامه علمی تخصصی الهیات، س۱، ش۱.
  • حکمت، نصرالله(۱۳۸۹)، متافیزیک ابن‌سینا، تهران: الهام.
  • داوری اردکانی، رضا(۱۳۸۲)، فارابی فیلسوف فرهنگ، تهران: ساقی.
  • رحیمیان، سعید(۱۳۸۱)، فیض و فاعلیّت وجودی از فلوطین تا صدرالمتألهین، قم: بوستان کتاب.
  • سهیل افنان، محسن(۱۳۹۱)، افق زندگی و اندیشه‌های ابن‌سینا، ترجمه مرضیه سلیمانی، تهران: نشر علم.
  • سیدهاشمی،‌ محمد اسماعیل و محمد ذبیحی(1387)، محمد، بررسی حدوث و قدم جهان از منظر دو فیلسوف الهی؛ ابن‌سینا و توماس آکوئینی،‌ فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم، س2، ش2.
  • فارابی، ابونصر(۱۹۹۰م)، الحروف، حقّقه و قدّم له و علّق علیه محسن مهدی، چ2، بیروت: دارالمشرق.
  • کاپلستون، فردریک(۱۳۸۰)، تاریخ فلسفه، ج۱، یونان و روم، مترجم سید جلال‌الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، سروش، چهارم.
  • مبلغ، محمد اسماعیل ، ۱۳۹۶، فلسفه ابن‌سینا، ، ویرایش، تصحیح و مقدّمه علی امیری، کابل، دانشگاه ابن‌سینا، بنیاد اندیشه.
  • میرداماد، محمد بن باقر(۱۳۷۴)، القبسات، به اهتمام دکتر مهدی محقق، تهران: دانشگاه تهران.
  • نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد(۱۳۸۳)، شرح الاشارات و التنبیهات، ج۲، تحقیق آیت الله حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
  • نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد(۱۳۸۶)، شرح الاشارات و التنبیهات، ج۳، تحقیق:حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
  • ویسنوسکی، روبرت(۱۳۸۹)، متافیزیک ابن‌سینا، ترجمه مهدی نجفی افرا، تهران: نشر علم

Files

Share

How to cite

Statistics